Nhật dáng ngạo nghễ. Tờ báo viết: Để khống chế thị trường, Nhật Bản “tìm
diệt kẻ thù bằng cách bao vây, siết chặt và bóp nghẹt”. Vẫn theo tờ báo
“đằng sau vẻ lịch sự tuyệt vời và những lời lẽ thân thiện thì người Nhật
đang thực sự là những kẻ giết người”. Tờ Le Nouvel Economiste không
ngần ngại nói về tính “hai mặt” của Nhật Bản, rằng Nhật Bản đã đặt ở châu
Âu “một đội quân thứ năm”. “Nhật Bản: đất nước làm người ta sợ hãi”, tờ
Le Point quả quyết như vậy trong số ra ngày 18/12/1989 và viết: “Một vai
trò lãnh đạo ngày càng được khẳng định, ngày càng đè nặng, ngày càng có
tính yêu sách, đang làm lo sợ những người hùng của chiến thắng năm 1945
mà cho đến nay vẫn còn mơ màng trong những dáng vẻ của hiện trạng”.
Khi Thủ tướng Nhật đến thăm chính thức nước Pháp đầu năm 1990, một
số báo chí Pháp đã chụp lấy cơ hội này để điểm lại mối quan hệ kinh tế với
Nhật Bản. Tờ Le quotidien de Paris đã nói trắng ra rằng: “Ông Toshiki
Kaifu không phải đi du lịch (...). Đơn giản là ông ta đến để làm ăn, nghĩa là
đi sắm hàng trong cái châu Âu già cỗi này. Ai cũng biết, nhưng chẳng ai
chịu tin vào điều đó. Tuy nhiên, mọi việc đã rõ cả: Bắt đầu từ năm nay,
nước Nhật tung ra một cuộc tiến công tài chính, thương mại, công nghệ vào
châu Âu (...). Người Nhật chẳng hề xót thương gì. Điều đó thì đã rõ, chính
xác và đầy đủ. Nếu người Nhật đạt được mục tiêu này, thì đến những năm
90 cứ 10 người châu Âu sẽ có 3 người làm việc trong các xí nghiệp do
người Nhật kiểm soát. Cứ hai chiếc xe hơi thì một chiếc mang nhãn hiệu
Nhật Bản, và hơn 1/3 những nhà sáng tạo châu Âu sẽ biến mất (...). Điều
đáng lo ngại là ngoài một vài nhà công nghiệp sáng suốt hoặc có liên quan
còn không ai ở châu Âu thật sự ý thức được tầm quan trọng của tiến công
này”.
Đối với Alain Gomez, chủ tịch kiêm tổng giám đốc hãng Thomson,
“Người Nhật thắng vì họ lường gạt”
. “Thị trường Nhật là thị trường
hoàn toàn đóng kín” và “Người tiêu dùng Nhật Bản đã tài trợ cho cuộc
chiến tranh ngoài nước Nhật bằng cả nền công nghiệp”, bởi họ “không mua
một máy thu hình, một máy ghi âm hay một đĩa compact với giá ngang với
người mua ở Pháp và người Mỹ mua ở Mỹ”. Theo Alain Gomez, “Người
lao động Nhật tài trợ cho chủ nghĩa đế quốc Nhật Bản bằng cách chấp nhận
điều kiện làm việc và hệ thống xã hội mà với chúng ta (châu Âu) không thể
nào chấp nhận được”. Ông nói thêm: vấn đề đặt ra là “liệu vì sự lường gạt
này, chúng ta có chấp nhận để cho bản thân hệ thống xã hội của chúng ta,
lối sống của chúng ta bị xóa bỏ hay không”. Trên tờ Le Point ra ngày
18/12/1989, ông ta còn đi xa hơn: “Đã đến lúc phải báo động. Cỗ máy
nghiền của Nhật Bản đang quay với một tốc độ ngày càng tăng. Người ta đã
có kinh nghiệm là chủ nghĩa bành trướng đế quốc thường đi song song với
bước tiến trong công nghiệp. Thắng lợi lại đẻ ra thắng lợi. Đến một lúc nào
