Dân chủ, chủ tịch ủy ban tài chính Thượng nghị viện, Lioyd Bentsen tuyên bố. Còn
Richard Gephardt, lãnh tụ khối Dân chủ đa số ở Hạ nghị viện thì khẳng định: “Điều
này, chúng ta đã từng thấy rồi. Chúng ta đang phạm sai lầm là chấp nhận những lời
hứa”. Tuy vậy, ngay cuối tháng đó, Nhật được rút ra khỏi sổ bìa đen của Mỹ. Còn
Carla Hills, để giải tỏa vụ chỉ trích của quốc hội, thề rằng Mỹ sẽ duy trì áp lực đối với
Nhật. Nhưng cũng chính Carla Hills chắc phải cảm thấy mình bị lừa khi ba tháng sau
đó, một quan chức Nhật tuyên bố rằng bà ta là người “dễ xoay chuyển” và chỉ cần một
chút triết lý Đông phương để “làm yên lòng bà”. Sự ngộ nhận đó chứng tỏ bầu không
khí đàn ông ngự trị mạnh mẽ ở Tokyo, là tác phẩm của tổng thư ký lâm thời đảng Dân
chủ - Tự do Takayuki Sato, khi ông ta trở về Tokyo sau cuộc họp thượng đỉnh
Houston, nơi ông ta đã tham dự một buổi tiệc chính thức cạnh bà Carla Hills. “Bà ta tỏ
ra rất hài lòng khi tôi khen ngợi chồng bà. Dù sao, bà ta cũng chỉ là một phụ nữ”, Sato
tuyên bố
[37]
. Thực tế, ngay từ tháng 6/1990, nhận thấy ít có tiến bộ trong các cuộc
thương lượng buôn bán với Nhật, chính quyền Bush đã công khai đòi hỏi Nhật, phải
tôn trọng các cam kết. Mỹ vốn sẵn sàng rút Nhật khỏi sổ bìa đen của họ, phải chăng đã
bị mắc lỡm ?
Phần trong thị trường thế giới của các nước công
nghiệp chủ yếu (%)
Máy công cụ
Xe hơi
Tin
học
1980
1987
1980
1987
1980
1987
Nhật
11,9
18,9
23,3
25,6
12,4
21,3
CHLB Đức
27,3
17,6
21,6
22,6
12,1
9,3
Mỹ
12,7
9,0
11,5
9,4
31,0
22,0
Pháp
6,2
3,8
10,5
7,4
6,6
5,7
Anh
8,0
5,4
5,8
3,5
11,2
8,7
Ý
7,1
8,5
5,0
3,9
6,3
3,4
Nguồn: Báo Libération, 11/1/1990
Đồng lòng chống Nhật
Ở châu Âu cũng như trên thế giới, từ từ mà chắc chắn, những thâm hụt trong buôn
bán đã kết tinh sự bất bình. Ngay từ 1982, CEE đã xung đột với Nhật về vấn đề đầu
máy vidéo bán phá giá, dưới cả giá thành, trên thị trường châu Âu. Ở Paris, chính phủ
Pháp quyết định một hành động mạnh mà mọi người còn nhớ: vụ Poitiers. Từ nay,
muốn vào thị trường Pháp, theo một quy định hải quan của Pháp, tất cả đầu máy vidéo
Nhật bắt buộc phải thông qua kiếm soát hải quan ở Poitiers. Vì quân số của hải quan
Pháp khá ít ở Poitiers, hàng núi đầu máy vidéo đã nhanh chóng chất đầy trong các kho.
CEE còn tiếp tục đẩy sáng kiến của mình về hướng Tokyo. Mùa xuân 1984, CEE
chính thức yêu cầu Nhật Bản mở cửa thị trường của họ. Tháng giêng 1985, Thủ tướng
Malaixia buộc tội Nhật Bản tiến hành chính sách đối ngoại “thực dân”. Nam Triều
Tiên liên tiếp chỉ trích Nhật. Đài Loan, một người khổng lồ mới về buôn bán nhưng
