hữu nhà ở. Hiện tại, một nhân viên người Nhật muốn mua một căn nhà
trong vòng bán kính 60 kilomet từ trung tâm Tokyo phải bỏ ra trung bình 8
năm tiền lương. Một căn nhà tiền chế khiêm tốn trong vùng ngoại ô trung
bình của Tokyo giá 3 triệu franc. Với những gia đình không có khả năng,
một số tổ chức tài chính đề nghị cho vay trả góp trong nhiều thế hệ, với thời
hạn tối đa 100 năm !
Giá cả tăng vọt chỉ có lợi cho các công ty lớn sở hữu đất đai. Thủ thuật ở
đây rất đơn giản: vốn đẻ ra vốn. Một công ty có miếng đất được đánh giá
bằng số tiền X có thể vay vốn tương đương với giá trị X đó. Rồi với giá trị
bất động sản của nó tăng lên, công ty càng làm cho cái vốn lớn hơn của
mình sinh lãi, thì kết quả logic là nó càng tích lũy được tài sản nhiều hơn.
Như thế, nếu người Nhật làm công ăn lương và gia đình anh ta chẳng
được lợi lộc gì thì ngược lại, toàn bộ giới tài chính lại thủ lợi từ sự đầu cơ
đó. Cần nói thêm rằng, do tác động gián tiếp và dưới sức ép của các nhà đầu
tư Nhật, sự đầu cơ bất động sản đè nặng lên tất cả các thủ đô lớn của thế
giới công nghiệp hóa, nơi mà giá cả có xu hướng tăng theo phong trào. Hiện
tượng này đặc biệt dễ thấy ở Hồng Kông, Đài Bắc và Seoul, nơi mà giá cả
tăng lên khủng khiếp. Tại thị trường chứng khoán Tokyo, “quả bóng đầu
cơ” – như người ta đã quen gọi ở thủ đô Nhật Bản – đã vỡ trong năm 1990.
Mùa thu năm ấy, giá bất động sản có xu hướng ổn định dần, nếu không phải
giảm chút ít trên thị trường Nhật. Các giới chức chính phủ thở phào nhẹ
nhõm đón nhận sự lành mạnh hóa thị trường bất động sản đang diễn ra. Tuy
vậy, nếu một ngày nào đó giá bất động sản lại tụt mạnh đột ngột thì thiệt hại
gây ra sẽ vô chừng. Chính vì thế, dù có các biện pháp của chính phủ nhằm
hãm bớt đà tăng giá, dường như người ta loại trừ một sự sụp đổ giá bất
động sản. Những ngân hàng và công ty bảo hiểm khổng lồ của Nhật, những
kẻ đầu tiên lãnh hậu quả nếu nó xảy ra, sẽ làm mọi cách để tránh một sự sụp
đổ như vậy.
Đầu tư trực tiếp: Sức mạnh đáng sợ
Đến đây chúng ta bắt đầu đi vào cốt lõi của chiến lược phát triển kinh tế
của Nhật Bản hiện nay trên thế giới. Chính là qua các khoản đầu tư của họ
mà ta có thể hiểu và đo lường được sức mạnh hôm qua, hôm nay và ngày
mai của Nhật Bản. Qua trung gian những khoản đầu tư khổng lồ ấy, Nhật
chuẩn bị cho những cuộc di chuyển của cải lớn nhất mà nhân loại chưa từng
biết tới. Quả là ngây thơ khi nghĩ rằng Nhật thực hiện đầu tư chỉ vì mục
đích nhân đạo thuần túy. Nhật đầu tư ra nước ngoài không phải để làm vui
lòng nước tiếp nhận đầu tư, mà nhằm mục đích một ngày nào đó thu về
những khoản lời lớn nhất. Vả chăng, chính người Nhật đã nói ra điều ấy:
“Qua các khoản đầu tư trực tiếp, sản xuất tại chỗ tự bản chất là nhằm
mục đích mang lại lợi nhuận lớn hơn hoặc là hạ giá thành sản xuất xuống
