- Mẹ ơi, anh ấy vào đảng.
- Đảng nào?
- Còn đảng nào nữa ở cái đất nước u ám này? - Mari thốt lên với nước mắt
trong giọng, - Đavid, anh cần đảng làm quỷ gì? Anh thế nào, định sống hết đời
trong cái đế quốc hà khắc, bất công, nơi người với người là kẻ thù, này à?
- Mari, anh với em cảm nhận thế giới mỗi người một khác. Em quá nhạy
cảm và phóng đại các khía cạnh tiêu cực của cuộc sống ở đây.
- Vâng, tất nhiên, đối với anh, con của cán bộ đảng, và bây giờ là người của
đảng rồi, thì con đường tới biên chế nhà nước tốt đẹp theo tiêu chuẩn của các
anh đã rộng mở. Nhưng anh nói xem, người hồi hương có được vào đảng
không?
- Hiếm lắm, chỉ nếu như đó là nghệ sỹ hay bác sỹ nổi tiếng.
- Thế trong số các cán bộ đảng, nhân viên an ninh, các sỹ quan công an có
lấy một người hồi hương không?
- Không, điều đó em biết rõ quá rồi.
- Còn anh có biết, ai là công an khu vực anh chứ? Thanh tra tài chính? Chưa
chắc. Vậy mà phải nuôi sống bọn họ, những người này với đồng lương còm
cõi không được nhà nước nuôi đủ, ở nước các anh nhà nước đổ hết mọi thứ
lên vai nhân dân mình. Thế nên nuôi sống bọn họ chính là những người thợ
thủ công cá thể, bác sỹ răng miệng, thợ may, thợ đóng giầy, nhân viên thương
mại và ngay cả kẻ đầu cơ. Và cuối cùng là thế giới tội phạm. Em xét cho bố
em. Em không muốn để ông phải luôn run sợ trước những người này. Không
muốn mãi là người loại hai ở ngay tổ quốc mình. Ở nước Pháp tư bản chúng
tôi hoàn toàn bình đẳng, tất cả chúng tôi: có đảng phái, không đảng phái,
người Pháp, người Do thái, ngay cả quỷ nữa, không quan trọng, tất cả đều như
nhau trong mọi chuyện. Còn ở đây ngay cả giữa các đại diện của cùng một
quốc gia cũng phân biệt - người địa phương và người nơi khác đến, người Nga
và phần người còn lại, dân tộc chính trong các nước cộng hòa và các nhóm
người thiểu số. Cứ thế, Đavid, đến lúc nào đó các anh sẽ đi đến chỗ nội chiến.
Em không thể nào cảm thấy mình kém hơn những người khác và trong thâm
tâm em bác bỏ chuyện chúng ta kém hơn người Nga, rằng em kém hơn anh
chỉ vì anh là dân địa phương và có đảng.
