ÔNG CỐ VẤN - Trang 312

thành lập chính phủ mới. Chính phủ do Thơ thành lập gồm 14 tổng trưởng,
bộ trưởng, trong đó có vài ba tướng lãnh thân cận với Minh Lớn, số còn lại
đa phần đã ở trong bộ máy chính quyền cũ, trước đây được Diệm tin dùng.
Thơ chỉ loại trừ những người đã mật thiết gắn bó với Nhu. Có người gọi
đây là “chế độ Diệm không Diệm”. Nhưng thực ra không phải như vậy.
Trong chính phủ Thơ tuy phần lớn là những người cũ, nhưng nó đã mất đi
cái linh hồn cùng với sức mạnh chủ yếu của nó, là Nhu với bộ máy mật vụ
của y.
Nguyễn Ngọc Thơ là người cùng thế hệ với Diệm, xuất thân từ một đại địa
chủ, thời Pháp thuộc đã làm đốc phủ sử Nam Kỳ, rồi làm bí thư cho toàn
quyền Pháp Decoux. Thơ là một trong số những người hiếm hoi được Diệm
trọng nể và tin dùng. Nhưng trong chế độ Diệm, Thơ chỉ đóng một vai trò
rất mờ nhạt, một viên thư lại yên phận. Thơ không bao giờ tự coi mình là
người thay mặt Diệm, kể cả khi Diệm đi vắng. Nhu đặc biệt coi thường
Thơ. Thơ không hề có quan hệ đặc biệt nào với Mỹ, kể cả với tòa đại sứ
Mỹ. Vậy tại sao Thơ lại được lựa chọn đứng ra thành lập chính phủ mới...?
Hai Long hiểu đây chỉ là một giải pháp tạm thời của Cabot Lodge. Nhà
Trắng muốn trước mắt làm nhẹ áp lực của dư luận đang lên án Mỹ, không
những đã tàn sát Diệm, Nhu, mà còn đập nát cả chính quyền hợp hiến Việt
Nam cộng hòa. Với Thơ và thành phần chính phủ do Thơ chọn, chính
quyền cũ có vẻ như ít nhiều vẫn tồn tại. Và Thơ là một kẻ mà Cabot Lodge
có thể cất đi bất cứ lúc nào.
Minh Lớn đã đưa những người cộng tác với mình nắm một số vị trí quan
trọng: bộ Quốc phòng, bộ Nội vụ, Tổng nha Cảnh sát, đô trưởng Sài Gòn.
Nhưng cánh Minh Lớn vẫn chưa củng cố được thực lực. Sự phân chia quả
thực gây nên bất bình trong một số tướng lãnh còn nắm lực lượng trong tay.
Bọn này sẽ không chịu ngồi yên. Mỹ vốn không mấy tin cậy những con
người như Minh Lớn, Đôn, Kim đã có một quá khứ lâu dài gắn bó với
Pháp. Cabot Lodge đang tiếp tục lựa chọn, chính quyền miền Nam chắc sẽ
còn một thời gian không ổn định.
Hai Long đã tự cứu nguy bằng cách khéo léo trút bỏ những mối dây gắn
chặt mình với chế độ Diệm, nhưng anh lại trở về vị trí xuất phát ban đầu.