- Mỹ xấu, Mỹ trịch thượng hay chơi trò nước lớn thì ai cũng biết. Nhưng
những vấn đề Mỹ công bố sáng nay, với ta không phải là bất ngờ. Bunker
và Berger đã gần hai chục lần gặp tổng thống để trao đổi. Báo chí, các đài
phát thanh làm rùm beng cả tháng nay. Các cha cố Mỹ cũng nói với tôi,
sớm muộn Johnson cũng phải tuyên bố ngừng oanh tạc Bắc Việt để phá vỡ
bế tắc, bước vào cuộc hòa đàm Paris. Họ nói Mỹ có cái khó thực sự của
Mỹ. Vì ta nhất mực khước từ hòa đàm, nhất mực phản đối việc ngừng oanh
kích, nên Mỹ phải đơn phương công bố những quyết định của mình. Mỹ
nói Việt Nam cộng hòa có thể tham dự hòa đàm, là do hoàn cảnh của Mỹ
không dược phép nói khác. Vì Việt Nam cộng hòa chưa chấp nhận hòa đàm
sau nhiều lần Mỹ đề nghị. Điều này ta cũng nên thể tình cho Mỹ, vì Mỹ ở
vào thế kẹt. Ta cần phải thấy là qua bản tuyên bố sáng nay của tổng thống
Mỹ, một thực tế mới đang đặt ra: Trước đây chỉ có Bắc Việt ngồi với Mỹ ở
Paris. Bây giờ lại có thêm Việt Cộng cùng ngồi với Mỹ! Một mình
Harriman[5] sẽ phải đối phó với hai bộ óc khôn ngoan để quyết định số
phận của ta. Trong khi chính ta là người chủ, thì lại không có tiếng nói.
Trước đây, Việt Cộng ở trong rừng, có gào to lên cũng chẳng ai nghe.
Nhưng bây giờ Việt Cộng có mặt tại Paris, từng câu nói của Việt Cộng chỉ
một vài giờ sau sẽ bay đi khắp toàn thế giới. Vấn đề đặt ra là Mỹ đã cởi bỏ
bộ đồ lớn khoác ngoài đi rồi, nó cũng bận quần xà lỏn để ngồi nói chuyện
với Việt Cộng. Mỹ dám làm như vậy, ta có dám làm không?
Kỳ ngồi nghe, mắt lim dim nhìn Hai Long. Những cuộc tiếp xúc giữa Thiệu
với Tòa dại sứ Mỹ suốt thời gian qua, Kỳ không được dự. Hai Long vạch ra
những cái bất lợi trong việc làm của Thiệu, nhưng Thiệu vẫn ngồi im.
Kỳ hơi nhếch mép cười:
- Mỹ mời Việt Cộng tới Paris là Mỹ xấu mặt chớ mình có xấu mặt đâu! Việt
Cộng tới Paris trước là chiếm được thế thượng phong!
Trung tá Hoàn từ lầu thượng xuống báo cáo cha Nhuận đã tới, mời vợ
chồng Thiệu chuẩn bị lên nhà nguyện dự lễ.
Kỳ đứng lên cáo từ trở về nơi làm việc. Hai Long cũng về phòng mình thay
quần áo cùng lên dự lễ.
Kỳ bước chầm chậm chờ Hai Long đi theo kịp mình ở hành lang. Y ngả