PHẬT GIÁO NAM TÔNG TẠI VÙNG NAM BỘ
134
như Kỳ Viên, Bàn Cờ năm 1947; Giác Quang, Chợ Lớn 1950; Tam
Bảo, Đà Nẵng 1953; Pháp Quang, Gia Định và Bửu Long, Thủ Đức
1958; Tăng Quang, Huế 1959; Định Quang, Phi Nôm 1963; Bồ Đề,
Vũng Tàu 1969; Nguyên Thủy, Cát Lái 1970”
3
. Có thể thấy, sự truyền
bá Phật giáo Nguyên thủy vào Việt Nam là sự truyền bá ngược chiều
của những người Việt sang Campuchia học hiểu đạo Phật trong quá
trình sinh sống tại đây và sau đó mang tư tưởng, giáo lý của Phật
giáo Nguyên thủy từ Campuchia về truyền bá về Việt Nam. Chính
vì vậy, hệ phái Theravada tại Việt Nam chịu ảnh hưởng khá lớn của
Phật giáo Campuchia là một điều không thể phủ nhận. Vị được xem
là vị Sơ Tổ khai sơn sáng lập Phật giáo Nguyên thủy ở Việt Nam là
ông Lê Văn Giảng, pháp danh Hộ Tông.
2. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA PHẬT GIÁO NGUYÊN THỦY TỪ
NĂM 1957 ĐẾN NAY
Giai đoạn 1930 - 1957: Về tên gọi, khi mới du nhập từ Campuchia
vào Việt Nam, Phật giáo Nguyên thủy có tên gọi Đạo Phật Thích
Ca, đây chỉ như một sơn môn, chưa có tính chất hệ phái hay Giáo
hội. Để thành lập được Giáo hội Tăng già Nguyên thủy Việt Nam
(1957) thì các tín đồ, Phật tử nòng cốt của Giáo hội phải thành lập
trước Hội Phật giáo Nguyên thủy Việt Nam tại Đà Nẵng và Hội
Phật giáo Nguyên thủy Việt Nam tại Sài Gòn. Các hội này là hội kín
vì chưa được phía chính phủ công nhận cũng như đang phải chịu áp
lực từ phía các tông phái Phật giáo Bắc tông đã tồn tại trước đây trên
lãnh thổ Việt Nam. Đây chính là động lực thúc đẩy chư tăng Phật
giáo truyền thống Nam tông tiến hành thành lập Giáo hội tăng già
Nguyên thủy.
Giai đoạn 1957 - 1964: Tại Sài Gòn, nhằm có tư cách pháp nhân,
pháp lý, hoạt động tôn giáo công khai, minh bạch trong bối cảnh
Chính phủ Việt Nam Cộng hòa (1954 – 1963), ngày 10-06-1956,
“nhóm tín đồ” ông Nguyễn Văn Hiểu soạn thảo nội quy, điều lệ, đơn
3. Thích Giới Đức (2020), Tiểu sử & hành trạng cố Trưởng lão Hòa thượng Hộ Tông (Vaṅsarak-
khita),http://www.phattuvietnam.net/tieu-su-hanh-trang-co-truong-lao-hoa-thuong-ho-tong-
va%E1%B9%85sarakkhita/, truy cập ngày 13/10/2020.