PHẬT GIÁO NAM TÔNG TẠI VÙNG NAM BỘ
198
DẪN NHẬP
Trong quá trình sinh tồn và phát triển, Phật giáo và người dân
Khmer đã gắn bó chặt chẽ với nhau trong suốt tiến trình lịch sử của
vùng đất Nam bộ. Trong quá trình tụ cư, những nét tương đồng
với đời sống tín ngưỡng mà người dân Khmer đã tiếp nhận Phật
giáo Nam tông một cách tự nhiên và trải qua thời gian những giáo
lý của Phật giáo Nam tông đã ảnh hướng và thấm sâu vào đời sống
tinh thần của cộng đồng cư dân Khmer tại vùng đất phương Nam
này. Cho đến nay, Phật giáo Nam tông đã được người dân Khmer
đón nhận và tạo lập ra một hệ thống di sản văn hóa (phi vật thể và
vật thể) nhiều về số lượng, phong phú và đa dạng về loại hình. Hệ
thống di sản văn hóa Phật giáo ở vùng đất này có ảnh hưởng to lớn
đến đời sống của cộng đồng cư dân Khmer trong truyền thống và
đương đại. Tuy nhiên, trong thực tế, di sản văn hóa này cùng với
những giá trị của chúng chưa được quan tâm đúng mức, do vậy cần
phải đặt ra một số vấn đề có tính luận bàn để góp phần bảo vệ và
phát huy giá trị của hệ thống di sản văn hóa Phật giáo Nam tông tại
các địa bàn có cư dân Khmer sinh tồn. Xuất phát từ luận điểm nêu
trên, bài viết trình bày các nội dung cụ thể như: 1. Vài nét về Phật
giáo Nam tông trong không gian sinh tồn của cộng đồng Khmer
ở phương Nam; 2. Hệ thống di sản văn hóa Phật giáo tại không
gian sinh tồn của cộng đồng Khmer ở phương Nam; 3. Luận bàn
về hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị của hệ thống di sản văn hóa
Phật giáo Nam tông trong đời sống cộng đồng Khmer ở vùng đất
phương Nam.
1. VÀI NÉT VỀ PHẬT GIÁO NAM TÔNG TRONG KHÔNG GIAN
SINH TỒN CỦA CỘNG ĐỒNG KHMER Ở PHƯƠNG NAM
Theo một số nguồn tư liệu nghiên cứu về Phật giáo ở phương
Nam cho biết, Phật giáo Nam tông đã có mặt ở Đồng bằng sông
Cửu Long từ rất sớm (vào khoảng thế kỷ IV). Trải qua thời gian đến
thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX đại bộ phận các Phum (xóm), Sóc (nhiều
xóm hợp thành) của người Khmer đều có chùa thờ Phật “Tính đến
tháng 12/2018, Phật giáo Nam tông Khmer đã có 459 ngôi chùa với
