PHẬT PHÁP CHO MỌI NGƯỜI - Trang 151

mục đích của cái gương là để làm gì?” Đức Phật đã có lần hỏi đứa con trai
nhỏ của mình như thế. “Dạ, để nhìn thấy sự phản chiếu của mình”, Rahula
trả lời. “Cũng thế Rahula, tâm của ta là để phản chiếu hành động của chúng
ta”, Đức Phật tiếp lời. “Con cần phải đánh giá hành động của mình dựa trên
những hậu quả của chúng. Bất cứ điều gì mang đến hậu quả xấu cho bản
thân và cho người khác, thì con nên tránh làm những điều đó. Nếu chúng
đem đến những kết quả tốt, thì con có thể thực hiện chúng” . Đây là một thí
dụ về những phương cách hữu hiệu mà bậc cha mẹ có thể áp dụng để vun
trồng phẩm hạnh trong tâm đứa trẻ. Sự dạy dỗ, dìu dắt của Đức Phật quá
toàn hảo đến nỗi Rahula có danh hiệu là “người luôn sẵn sàng học hỏi, tu
sửa”.

Bằng lời nói và hành động, Đức Phật đã gửi gắm thông điệp rằng cha mẹ
cần hướng dẫn con cái đến những điều thiện mỹ. Bổn phận của cha mẹ là
khuyến khích con cái họ nói, làm và suy nghĩ những điều thiện. Sự dạy dỗ,
dìu dắt này phải là mục đích chính của cha mẹ, không phải là một vấn đề
phụ thuộc.

3. Giáo Dục Hướng Nghiệp Cho Con Cái
Bổn phận kế tiếp của cha mẹ, theo kinh Sigalovada, là tạo điều kiện để con
được giáo dục hướng đến một nghề nghiệp thích hợp. Nhu cầu này được
gọi là sippam sikkhapeti. Sippa có nghĩa là ‘tri thức và khả năng cần thiết
cho một nghề nghiệp’; sikkbapeti có nghĩa là “dạy dỗ, rèn luyện”. Về điều
này, cha mẹ có thể trực tiếp dạy con cái họ, mà cũng có thể nhờ đến sự giúp
đỡ của những người có khả năng.
Bổn phận này cho ta thấy rằng cha mẹ cần có những phương cách để làm
cho cuộc sống của con cái được tốt hơn, bên cạnh việc giúp con cái họ phát
triển nhân cách. Trong kinh Mangala, Đức Phật đã dạy, “có tri thức rộng,
có kỷ năng, kỷ luật và ái ngữ là những ân sủng” . ‘Kỷ luật’ và ‘ái ngữ’
thuộc về sự phát triển nhân cách; ‘tri thức rộng’ và ‘khả năng’, là những
chuẩn mực trong nghề nghiệp. Con cái cần sự giúp đỡ của cha mẹ trong cả
hai lãnh vực này.