Alexandre Soljenitsyne
Quần đảo ngục tù
Phần 1
Mùa Xuân năm ấy phần:2
Bọn chiến binh Vlasov tôi biết từ lâu. Nhưng chỉ biết đại khái cho đến lúc
tình cờ gặp gỡ trong xà lim. Lần đầu tiên tôi được biết nhờ mấy tờ truyền
đơn nằm dầm mưa dãi nắng từ hồi nào – có dễ 3 năm vẫn nằm y chỗ ở mấy
đám cỏ mặt trận.
Tháng 12 năm 1942 nghe nói có một tổ chức được dựng lên ở Smolenk
mệnh danh “Ủy ban Nga” tự nhận như một chính phủ nhưng không ra thể
thống chính phủ. Có lẽ hồi Đức cũng chưa tính dứt khoát nên cầm tờ truyền
đơn coi rõ ngay là thứ giả. Chân dung tướng Vlasov được in một bên, kèm
theo tiểu sử, thành tích. Tấm hình lâu ngày coi nhòe nhoẹt, khuôn mặt
Vlacov coi đầy đặn, no đủ rõ ra một ông tướng chế độ mới. Đám thân cận
sau nay cho biết khuôn mặt Vlasov đâu có vậy? Khuôn mặt Vlasov trái
xoan, xương xương, mang kính gọng đồi mồi trông gần gũi với cấp tướng
lãnh Tây phương.
Theo bản tiểu sử thì cuộc đời Vlasov rõ ràng lên, lên mạnh. Xuất thân con
nhà nông, cho đến 1937 vẫn cứ là cả một chuỗi thành công, dù có một thời
sang Tàu làm cố vấn quân sự cho Tưởng Giới Thạch. Thất bại duy nhất của
Vlasov là hồi nắm Quân đoàn II xung kích, lớp bị quân Đức bao vây, lúc bị
cúp mọi đường tiếp tế…trọn quân đoàn bị bỏ đói đến bay luôn. Cố nhiên
bản tiểu sử thì hay lắm nhưng có thể tin được tới bao nhiêu phần trăm thì
còn tùy.
(Sau này kiểm chứng lại được thì những nét chính trong cuộc đời tướng
Vlasov có thể tóm gọn như dưới đây. Đang theo học Đại chủng viện Công
giáo Chính thống Niznhi Novgorod thì cách mạng nổ bùng phải bỏ dở nhập
ngũ làm binh nhì Hồng quân, và theo đơn vị xuống miền Nam đánh dẹp
phe Denikin và phe Wrangel. Lên cấp Trung đội rồi Đại đội trưởng. Những
năm 1920 theo học mãn khoá đào tạo cán bộ chỉ huy Vystrel, năm 1930 gia
nhập Đảng. Năm 1936 Trung đoàn trưởng Vlasov được biệt phái qua làm
cố vấn quân sự cho Tưởng Giới Thạch. Nhờ không có liên hệ với đám chóp
