QUẦN ĐẢO NGỤC TÙ - Trang 327

lên Bộ Tư pháp". Luật sư hùa theo "Chống án" thì ông Chánh thẩm Toà
Cách mạng xua tay tuyên bố:
"Toà bãi xử. Truyền giải tán."
Áp giải "tử tội" I. Y. về khám, trưởng toán hộ tống còn khen ngợi:
"Nếu mọi người đều dám như chú mày thì khá quá! Hết chiến tranh, không
có đỏ mà cũng chẳng có trắng."
Vì bản án quá vô lý nên đơn vị Hồng quân ở Ryazan nhóm ban đêm để
sáng mai đánh kiến nghị phản đối về Mạc Tư Khoa.
"Tử tội" I. Y. nằm khám đợi kết quả 37 ngày. Qua cửa sổ nhìn xuống ngày
nào chẳng thấy hành hình. Nhưng rốt cuộc bản án tử hình bị bác, chỉ phải
chịu án 15 năm cấm cố.
Đó là một vụ án điển hình nhưng đặc biệt. Có mấy người tranh đấu lì được
như I. Y.? Ủy viên buộc tội có đồng ý với luật sư biện hộ bao giờ? Không
phải trách nhiệm, toán lính áp giải còn uất ức, nhất định có thái độ là một
điều hiếm có! Bản án chứng tỏ không phải Công nông và Toà Cách mạng
muốn gì được nấy dễ dàng. Cũng gay go lắm!
Bây giờ lần giở lại những phiên toà của thời kỳ Bình minh Công lý quả là
gian nan. Người viết sử biết căn cứ vào đâu? Kẻ chết ngậm miệng, kẻ đi
đày mỗi người một phương, bị cáo, chứng nhân, luật gia hay lính áp giải
chẳng ai dám nói sự thật. Chỉ có một nguồn gốc có thể đào lên được là núi
hồ sơ Công tố.
Hồ sơ quý nhất tôi được hân hạnh tiếp nhận là tập tài liệu in nguyên văn
những bản cáo trạng nảy lửa trong những vụ án lớn nhất mà tác giả không
ai ngoài chiến sĩ Cách mạng Krylenko. Đừng quên Krylenko từng nắm
chức Bộ trưởng Binh vụ đầu tiên của chính phủ Công nông, từng là Tổng
Tư lệnh và từng lãnh trọng trách tổ chức những Toà án Đặc biệt của Bộ Tư
pháp. Kể như lãnh tụ cốt cán cho đến khi bị chính Lenin gạch bỏ và từ
cương vị Chưởng lý buộc tội biến thành kẻ thù lớn của nhân dân! Để hiểu
rõ không khí những phiên toà những ngày đầu tiên sau Cách mạng (1918 –
1922) thì hồ sơ Krylenko quả là tài liệu giá trị số một.
Phải chi còn giữ lại được những biên bản tốc ký ghi không sót một lời đối
đáp của nạn nhân, lời chất vấn hay buộc tội của những ông Toà đầu tiên giờ