Năm 1919, một Đại hội Công nhân không có chân trong Đảng được dự
định triệu tập nhưng bao nhiêu đại biểu chuẩn bị tham dự đều bị Cheka vồ
sạch nên Đại hội triệu tập sao nổi? Đó là một thành tích mà Latsis ghi nhận
ở trang 60 cuốn Hai năm đấu tranh.
Năm 1919 còn là năm nhà nước khởi sự nghi ngờ đám công dân Nga từ
ngoại quốc hồi hương. Hai câu hỏi được đề ra: (1) Tại sao họ trở về nước?
(2) Hẳn là họ phải được cử về để làm một cái gì chăng? Hậu quả hiển nhiên
nhất là đám sĩ quan trong đạo quân Nga được gởi sang Pháp dự chiến trở về
vừa đến quê hương là vào tù ngay.
Cũng vẫn năm 1919, biết bao nhiêu đợt bắt bớ bùng nổ sau những cú âm
mưu đảo chánh – thực cũng có mà bịa ra cũng có – đại khái như vụ “Trung
tâm Quốc gia”, vụ “Quân đội mưu phản”… để rồi cứ chiếu theo những bản
danh sách lập sẵn mà bao nhiêu vụ xử bắn tập thể làm rung động Mạc Tư
Khoa, Petrograd và nhiều thị xã khác. Nạn nhân bị bắt rất là giản dị và đưa
ra pháp trường thụ hình tức khắc trong khi đó những thành phần trí thức –
tả khuynh hay hữu khuynh không cần biết – miễn cứ có liên hệ đảng viên
Dân chủ Lập hiến là bị lùa vào tù hết.
Mấy chữ trí thức “có liên hệ với Dân chủ Lập hiến” quả thực ghê gớm!
Chẳng cứ phải Bảo hoàng hay Xã hội, mà chúng bao gồm tất cả các giới trí
thức khoa học, trí thức đại học và văn sĩ, nghệ sĩ cũng kể luôn và dĩ nhiên
kỹ sư, kỹ thuật gia cũng chẳng thoát. Điều đó có nghĩa trừ đám nhà văn
khuynh tả, những cây lý thuyết của Xã hội chủ nghĩa thì ít nhất cũng đến
80% trí thức có liên hệ với các đảng viên Dân chủ Lập hiến.
Trong số những nhà trí thức nói trên, đích thân Lênin nếu tên nhà văn
Korolenko, coi như “một gã tiểu tư sản đáng thương, đầu óc sặs sụa thành
kiến tiểu tư sản
. Theo lời Lênin thì “những nhân tài cỡ đó tống vào
ngục ít tuần lễ cho nếm mùi cũng chẳng hề hấn gì”!
Những văn thư phản đối của Gorky gởi về cho Lênin còn tiết lộ những vụ
bắt cả nhóm một lần. Ngày 15 tháng 9 năm 1919, Lênin phúc đáp: “Đương
nhiên một vài sự lầm lẫn thì thế nào chẳng có. Tuy nhiên phải kể như xui
xẻo chứ có gì là bất công?”. Sau đó ông Chủ tịch khuyến cáo Gorky “chớ
