phải khi chinh phục xuất hiện một phần là từ những luật lệ và phương cách
mới mà họ bắt buộc phải áp dụng để thiết lập chính quyền của mình và giữ
an ninh. Và nên nhớ rằng không có gì khó nắm giữ, hiểm nghèo trong thực
hiện và rủi ro trong kết quả hơn là việc bắt đầu thiết lập một trật tự mới.
Bởi vì nhà cải cách sẽ có kẻ thù, là tất cả những ai đang sống tốt đẹp trong
điều kiện cũ, và có đồng minh lạnh lẽo, là những ai có lẽ sẽ tốt đẹp trong
điều kiện mới. Sự lạnh lẽo này nảy sinh một phần từ nỗi sợ đối thủ, là
những kẻ nắm luật lệ trong tay, và một phần từ tính hoài nghi cố hữu của
con người, vốn không sẵn sàng tin vào những điều mới mẻ cho đến khi có
trải nghiệm đủ dài với chúng. Vì thế, thường thì khi những kẻ chống đối có
cơ hội là họ tấn công như các chiến binh, trong khi những kẻ kia thì lại bảo
vệ một cách thờ ơ, làm cho quân vương phải chịu nguy hiểm chung với họ.
Bởi vậy, nếu ta muốn bàn sâu sắc về vấn đề này thì câu hỏi liệu các nhà
cải cách có thể nương tựa vào chính bản thân mình hay phải trong nhờ vào
kẻ khác là câu hỏi cần đặt ra: có nghĩa là, để hoàn thành sự nghiệp trọn vẹn
thì họ nên kêu gọi hay nên sử dụng binh lực? Với lựa chọn thứ nhất, họ sẽ
luôn luôn thất bại, và chẳng bao giờ làm được gì; còn khi có thể nương tựa
vào chính bản thân và sử dụng binh lực thì họ sẽ ít khi phải chịu đe dọa.
Chính vì thế nên tất cả những nhà tiên tri có vũ trang thì đều thống trị, và
những ai không mang theo vũ khí thì đều đã bị hủy diệt. Ngoài những lý do
đã nói, bản chất của con người là hay thay đổi, và mặc dù có thể thuyết
phục họ một cách dễ dàng nhưng lại khó giữ cho họ tin theo sau đó. Và bởi
vậy cho nên cần phải áp dụng các biện pháp sao cho khi mà họ không tin
nữa thì có thể sử dụng bạo lực để bắt họ tin.
Nếu Moses, Cyrus, Theseus và Romulus không vũ trang thì họ không thể
duy trì thể chế của mình lâu như thế - giống như đã xảy ra với linh mục
Girolamo Savonarola
trong thời đại chúng ta, ông ta đã bị chính thiết
chế mới của mình tiêu diệt khi công chúng không còn tin vào ông nữa, và
ông lại không có biện pháp nào để duy trì lòng tin của những người đã tin
mình và biến những kẻ hoài nghi thành ra tin tưởng. Bởi thế, những người
như họ gặp khó khăn lớn trên đường sự nghiệp, những hiểm nguy đều trên
