QUÂN VƯƠNG - THUẬT TRỊ NƯỚC - Trang 15

phương pháp này.
Machiavelli không chỉ có ảnh hưởng rất lớn tới tư tưởng chính trị
mà còn trực tiếp tác động tới những hành động chính trị. Những nhà phê
bình có thái độ thù địch với Machiavelli cho rằng, những nhà cai trị độc tài
như Napoleon I và Adolf Hitler đã coi Quân vương là cuốn cẩm nang để
tranh giành quyền lực.
Tuy nhiên, hầu hết các học giả đã coi lời buộc tội này là một sự hiểu
lầm cơ bản. Mục đích của Machiavelli là miêu tả những thực tế của đời
sống chính trị chứ không phải để tạo ra những bạo chúa. Một điều chắc
chắn là rất nhiều chính khách đã đọc cuốn Quân vương và học hỏi được rất
nhiều từ tác phẩm này. Nhưng nếu những sự thật mà Machiavelli phơi bày
được các nhà độc tài của thế kỷ 19-20 như Napoleon và Hitler áp dụng thì
thực tế này cho chúng ta thấy: Machiavelli đã hiểu được tận gốc rễ khía
cạnh chính trị của bản chất con người.
Hơn thế nữa, Machiavelli còn ảnh hưởng sâu rộng tới hai lĩnh vực
khác của đời sống chính trị. Trước hết, Machiavelli là một người yêu nước
nồng nàn. Ông sống vào thời kỳ Italia bị chia nhỏ thành hàng chục công
quốc và thành bang nhưng riêng ông gắn bó rất nhiều với Florence, thành
phố quê hương. Lời kêu gọi giải phóng Italia khỏi nạn ngoại xâm mà
Machiavelli đề cập ở chương cuối cùng của cuốn Quân vương đã làm thức
tỉnh lòng yêu nước của người dân Italia và báo hiệu về một đất nước Italia
thống nhất. Phải tới hơn 3 thế kỷ sau, ước mong này của ông mới trở thành
sự thật khi vào năm 1861, Italia hoàn toàn thống nhất, thoát khỏi ách đô hộ
và chiếm đóng của các lực lượng ngoại bang, còn Machiavelli được thừa
nhận là một nhà tiên tri của chủ nghĩa yêu nước hiện đại.
Thứ hai, Machiavelli đã có những đóng góp vĩ đại với tư cách là một
nhà tư tưởng quân sự. Ông được nhìn nhận là người sáng lập của môn khoa
học quân sự hiện đại. Tác phẩm Nghệ thuật chiến tranh của ông đã đặt nền
móng cho kỹ thuật quân sự hiện đại. Nói một cách tổng quát hơn, những
luận điểm của ông trong cuốn Quân vương về việc sử dụng vũ lực để
chiếm đoạt, nắm giữ và tăng cường quyền lực chính trị là nền tảng vững
chắc cho những công trình nghiên cứu của nhà lý luận quân sự vĩ đại Karl