QUẲNG GÁNH LO ĐI VÀ VUI SỐNG - Trang 25

hại mình" của bác sĩ Karl Menninget ở dưỡng đường Mayo, trị bệnh thần
kinh. Cuốn đó cho biết nếu ta để những cm xúc phá hoại xâm chiếm đời ta
thì sẽ làm hại thân ta đến mức nào. Rồi đưa cho người quen đọc. Sách giá
bốn mỹ kim. Tôi dám nói quyết không có số vốn nào bỏ ra mà có thể mang
lợi về cho bạn bằng số tiền ấy.
Kẻ mạnh khoẻ nhứt mà ưu phiền thì cũng hoá đau được, đại tướng Grant
thấy như vậy trong những ngày sắp tàn cuộc Nam Bắc phân tranh. Đây là
câu chuyện: Đại tướng bao vây đồn Richsmond đã 9 tháng. Quân đội của
đại tướng Lee ở trong đồn, đói, rách, bị đánh bại. Từng bộ đội một đã đào
ngũ. Còn những toán binh khác thì họp nhau lại trong trại vi bố mà tụng
kinh, la, khóc, me hong, một triệu chứng tan rã hoàn toàn. Sau đó họ đốt
những kho bông và châu thành, trong khi những ngọn lửa giữa đêm bốc
ngụt trời. Đại tướng Grant vội vàn ho tốc đeo đuổi, bao vây hai bên sườn
quân địch, mà kỵ binh do Sheridan cầm đầu thì đón phá đường rầy và cướp
những toa xe lưng thực của đối phưng.
Chỉ huy trận đó, Đại tướng Grant nhức đầu kịch liệt, mắt mờ gần như đui,
tới nỗi phi đi sau quân đội rồi té xỉu và đành ngừng lại ở một trại ruộng.
Ông chép trong tập kú ức của ông: "Suốt đêm đó tôi chân trong nước nóng
và hột ci, lại đắp hột ci trên cổ tay, trên gáy, mong đến sáng sẽ hết nhức
đầu".
Sáng hôm sau ông tỉnh táo ngay, nhưng không phi nhờ ở hột ci mà nhờ ở
bức th xin đầu hàng của Đại tướng Lee do một kỵ binh phi ngựa mang tới.
Ông viết: "Khi võ quan kia lại gần tôi, tôi còn nhức đầu như búa bổ, nhưng
đọc xong bức thư, tôi khỏi liền".
Như vậy chắc chắn Đạo tướng đau chỉ vì lo nghĩ, cm xúc mạnh quá, thần
kinh kích thích quá nên khi hết lo, lại vững bụng, vì công việc đã hoàn
thành ông bình phục lại ngay.
By mưi năm sau, Henry Morgenthau, giám đốc quốc khố trong nội các của
Tổng thống Franklin D. Roosevelt, ưu tư tới nỗi đau rồi bất tỉnh. Ông chép
trong nhật ký rằng ông lo lắng ghê gớm khi Tổng thống mua trong một
ngày 4.400.000 thùng lúa, khiến giá lúa phi tăng lên. Việc đó làm cho ông
mê man bất tỉnh, về nhà ăn xong ông nằm bẹp đến hai giờ.