biển thường thổi mạnh về hai mùa hè, thu. Gió nam nếu thổi từ Tây Nam
thì mạnh và nóng, tục gọi là “gió nam trong”. Năm nào “gió nam trong”
kéo dài thì làm cho thời tiết oi bức, khó chịu làm hạn hán nghiêm trọng, rất
ảnh hưởng đến nguồn nước sản xuất và dân sinh. Nếu gió thổi từ phía đông
Nam đến thì dịu và mát, tục gọi là “gió nam ngoài”. “Gió nam ngoài” mang
theo hơi nước của sông biển nên tạo không khí mát mẻ, dễ chịu.
Nhưng người dân Quảng Ninh đâu có được hưởng những cái bình yên
đó. Thực dân Pháp luôn đem bất hạnh đến cho dân lành. Khi chính quyền ta
gặp khó khăn thì thực dân Pháp và bọn phản động tiến hành nhiều cuộc càn
quét đánh phá, tàn sát dã man đưa tình hình của cuộc kháng chiến trên địa
bàn Quảng Ninh vào thế bị động, liên tục phải hứng chịu nhiều thử thách
cam go.
Ở Thu Thừ, Vạn xuân, địch cướp của đốt nhà, phá nhà dân ở các thôn
giáo dân không theo chúng. Vào các làng này, đàn bà con gái nếu không
chạy trốn được thì khó thoát tay bọn địch. Tại thôn Trung Nghĩa (Trần
Ninh) Pháp bắt hai cha con một thường dân. Để hãm hiếp con gái vừa mới
lớn, chúng đã dùng dao bổ đôi đầu người cha rồi đưa con gái ông này về
đồn hãm hiếp cho đến chết, quăng xác ra sông. Cùng ngày, chúng bắt một
người có thai sáu bảy tháng rồi hãm hiếp đến lúc bà ngất đi. Quá dã man,
bọn địch lấy dao đâm vào bụng cho lòi thai nhi ra rồi cả bọn cười hô hố rất
khoái chí. Những người dân không khuất phục chúng đều bị địch bắt, xâu
dây thép vào tay, đem phơi nắng, bị chúng xẻo mũi, cắt tai, kê đầu lên tảng
đá dùng dao chặt, tưới dầu xăng lên người rồi châm lửa đốt, treo người lên
cao rồi chất củi thiêu sống… chuyện kể rằng, ngày đầu kháng chiến, có tên
Pháp trong một trận đi càn bị ta bắn cụt ba ngón tay, từ đó nó như một con
quỷ điên cuồng, khát máu. Tên này vào làng Lộc đại, Hữu Cung (Hưng
Ninh) với con dao găm lăm lăm trong tay, hễ gặp ai bất kỳ trẻ già trai gái là
hắn lăn xả đến đâm vào bụng cho lòi ruột ra. Người bị đâm rú lên thì hắn
cười ha hả “ừ có thế mới xứng với ba ngón tay của ta”. Sáng ngày 15 tháng
7 năm 1947 bọn địch từ đồn xuân Dục, Vạn Ninh và tả ngạn sông Kiến
Giang là đồn Mỹ Trung tổ chức đánh vào làng Quảng xá ở cách đó chỉ
