Quốc gia khởi nghiệp Ebook.vn
không chỉ là một người làm về tài chính. Bạn đang làm điều gì đó cho nhân loại. Bạn đang
sáng chế một loại thuốc mới hay con chip mới. Bạn giống như một falah [“nông dân” trong
tiếng Ả-rập], một nông dân trong cánh đồng công nghệ cao. Bạn chân lấm tay bùn. Bạn làm
cùng với những đồng chí trong đơn vị quân đội. Bạn nói chuyện về một cách sống - không
nhất thiết là việc bạn kiếm được bao nhiêu tiền, mặc dù rõ ràng nó là về chuyện đó.” Với
Margalit, sự sáng tạo và công nghệ chính là phiên bản thế kỷ XXI của việc vác cày ra đồng.
“Con đường tiên phong mới, bài kể chuyện của những người theo Chủ nghĩa Phục quốc
chính là việc tạo ra những thứ mới,” ông nói.
Quả thực, điều làm nên sức mạnh của đội quân Israel ô hợp ngày hôm nay chính là việc nó
là mashup lòng yêu nước của những người lập quốc, là động lực và ý thức không ngừng về
sự khan hiếm và nghịch cảnh, là trí tò mò và sự không ngơi nghỉ đã bắt rễ vào người Israel
và lịch sử người Do Thái. “Đóng góp lớn lao nhất của người Do Thái trong lịch sử là sự
không hài lòng,” Peres giải thích. “Điều đó không may cho chính trị nhưng tốt cho khoa học.
“Bạn muốn thay đổi mọi lúc,” Peres nói về người Do Thái lẫn hoàn cảnh của Israel. Cũng
như những gì chúng tôi nghe được từ hầu hết sĩ quan quân đội Israel mà mình phỏng vấn,
Peres nói, “Mọi công nghệ đến Israel đều từ Mỹ, nó đi vào quân đội, và chỉ trong năm phút,
họ cải tiến nó.” Nhưng điều tương tự cũng diễn ra bên ngoài quân đội Israel - một nhu cầu
tham lam vô độ để chắp vá, phát minh và thách thức.
Đề tài này có thể truy ngược từ quan điểm sáng lập của Israel. Những người lập nên nhà
nước hiện đại này - hay những doanh nhân quốc gia - đã xây dựng một “quốc gia khởi
nghiệp” đầu tiên trong lịch sử.
Tất nhiên nhiều quốc gia khác đã sinh ra từ vết xước, từ nét bút mà các thế lực thuộc địa bỏ
lại. Chẳng hạn như nước láng giềng Jordan, do Winston Churchill sáng lập vào năm 1921,
người quyết định trao vương quốc này choộc Hashemite.
Những nước khác, như Mỹ, là sản phẩm của một quá trình kinh doanh hoặc cách mạng thực
sự, chứ không phải là sự hợp nhất quốc gia được tích luỹ dần qua nhiều thế kỷ như Anh,
Pháp, và Đức. Tuy nhiên, không quốc gia nào là kết quả của một nỗ lực có ý thức nhằm khai
sinh đất nước hiện đại từ một nhà nước dân tộc cổ xưa.
Tất nhiên, một số quốc gia hiện đại có thể lần tìm di sản của họ từ các đế quốc cổ đại: nước
Ý tìm về La Mã, Hy Lạp, hay Trung Quốc và Ấn Độ tìm về cư dân sống ở những khu vực đó
suốt hàng nghìn năm. Nhưng trong tất cả trường hợp này, dân số ban đầu tiếp tục con
đường xuyên suốt đi từ thế hệ ngày xưa đến hiện tại, mà không bị mất kiểm soát hoàn toàn
đối với lãnh thổ, hoặc những người cổ xưa chỉ đơn giản biến mất, không để lại tăm tích. Chỉ
có những người lập quốc Israel là có sự táo bạo để khởi sinh một đất nước hiện đại hàng
đầu trong khu vực mà tổ tiên họ đã bị trục xuất từ hai nghìn năm trước.
Vậy đâu là câu trả lời cho câu hỏi trung tâm của quyển sách: Điều gì khiến Israel sáng tạo
và mang tinh thần khởi nghiệp cao đến vậy? Lời giải thích rõ ràng nhất nằm trong một loại
cụm cổ điển mà giáo sư đại học Harvard, Michael Porter đã đề xướng, mà thung lũng Silicon
