nước đang phát triển đã bắt đầu cắt giảm thuế nhập khẩu từ tỷ lệ trung bình
ở mức cao gần 40% xuống đến dưới 10% vào 2010.
Hiện nay, các nhà đàm phán quốc tế đã chuyển sang nhắm đến các hàng
rào thương mại phức tạp hơn và đôi khi “vô hình”, như các quy định về an
toàn vốn ngăn chặn hàng nhập khẩu và các khoản trợ cấp của nhà nước, điều
giúp các hãng xuất khẩu địa phương giành được lợi thế không công bằng.
Những vấn đề này tỏ ra quá hóc búa để các nhà ngoại giao giải quyết. Vòng
đàm phán thương mại toàn cầu cuối cùng đã được phát động vào 2001 tại
một hội nghị thượng đỉnh ở Doha, Qatar, và dự kiến sẽ hoàn thành vào 2005
nhưng đã gặp trục trặc vào 2008 trong bối cảnh căng thẳng của cuộc khủng
hoảng tài chính toàn cầu. Cuộc tranh chấp này mang tính đa diện, nhưng cốt
lõi của nó là sự đụng độ giữa Mỹ với Ấn Độ về việc Ấn Độ đòi quyền bảo
hộ nông dân bằng một khoản thuế đặc biệt trong trường hợp có một cuộc
khủng hoảng khác, và giữa Mỹ với châu Âu, trong đó hai bên cáo buộc lẫn
nhau về việc trợ cấp thiên vị cho nông dân. Mười năm sau thời hạn 2005,
vòng đàm phán Doha vẫn tồn tại về mặt chuyên môn nhưng đã không còn
nhúc nhích.
Sự đồng thuận trước đây được sinh ra trong thời kỳ phát đạt – rằng
thương mại tự do sẽ tốt hơn cho tất cả các nước – đã bị lay động sâu sắc
trong thế giới Hậu khủng hoảng tăng trưởng chậm chạp. Vào tháng 11-2008,
vì lo sợ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu sẽ châm ngòi cho sự hồi phục
của các cuộc chiến tranh thương mại theo phong cách những năm 1930, giới
lãnh đạo của các quốc gia G-20 đã công khai từ bỏ kiểm soát thương mại.
Sau đó, họ bắt đầu lặng lẽ tung ra những thứ mà chuyên gia về thương mại
Simon Evenett gọi là “biện pháp bảo hộ tàng hình”, như trợ cấp cho các
ngành xuất khẩu; từ 2008, Evenett đã đếm được hơn 1.500 biện pháp như
thế được lập ra bởi các quốc gia G-20.
Trong thời buổi khó khăn, các quốc gia thường hướng nội và ngăn chặn
các doanh nghiệp nước ngoài muốn cạnh tranh với thị trường nội địa của họ.
Đây là một trong những lúc như thế. Khi các cuộc đàm phán về thỏa thuận
thương mại toàn cầu rộng lớn đi đến bế tắc, Mỹ và Trung Quốc bắt đầu xây
