Sự kết nối với thế giới
Áp lực khiến các nước phải tận dụng tối đa vị trí của mình để thu hút
thêm tỷ trọng trong thương mại toàn cầu hầu như sẽ gia tăng trong những
năm tới. Mặc dù chúng ta đang sống trong một thế giới gắn kết với nhau
chặt chẽ hơn nhiều so với một thập kỷ trước, ý niệm chung rằng chúng ta
đang sống trong một nền kinh tế toàn cầu ngày càng gắn kết với nhau đã
không còn đứng vững, về một số khía cạnh quan trọng. Thương mại là một
trong số đó. Tỷ lệ tăng trưởng của các dòng thương mại toàn cầu đã chậm lại
khá đột ngột. Từ 1990 đến 2008, nền kinh tế toàn cầu tăng trưởng nhanh
chóng, nhưng thương mại đã tăng nhanh hơn gấp hai đến 2,5 lần. Thế rồi
cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu xảy ra, các nước hướng vào trong, và
kể từ đó thương mại toàn cầu đã tăng trưởng chậm hơn so với nền kinh tế
toàn cầu. Kết quả là, từ 1990 đến 2008, thương mại toàn cầu tăng trưởng từ
dưới 40% lên đến gần 60% của GDP, nhưng kể từ đó nó đã sụt xuống một
chút.
Vì một số lý do, sự trì trệ này trong thương mại toàn cầu có thể không
chỉ là một sự gián đoạn tạm thời. Một lý do là sự chuyển biến lớn ở Trung
Quốc, nơi nhập khẩu rất nhiều hàng nguyên liệu, phụ tùng công nghiệp và
thiết bị khi trở thành công xưởng lắp ráp cho thế giới. Gần đây, Trung Quốc
đang nhập khẩu ít hơn, khi nền kinh tế chậm lại rõ rệt và họ tự làm ra nhiều
hơn các linh kiện cần thiết, gây hiệu ứng sút giảm thương mại toàn cầu.
Một lý do khác là sự chuyển biến theo hướng tệ hại hơn về địa chính
trị. Trong nhiều giai đoạn hậu chiến, các quốc gia trên thế giới đàm phán với
nhau ngày càng thành công để cắt giảm thuế nhập khẩu. Tại Mỹ, chẳng hạn,
ở đỉnh điểm của cuộc chiến tranh bảo hộ vốn đã giúp kéo dài cuộc suy thoái
của những năm 1930, mức thuế trung bình đối với hàng hóa nhập khẩu đạt
60%, nhưng đã giảm đều xuống còn 5% vào 1980, mức vẫn duy trì hiện nay.
Sự thành công đều đặn của các cuộc đàm phán cắt giảm thuế quan này đã
giúp đặt nền móng cho sự bùng nổ thương mại toàn cầu sau đó. Đến đầu
những năm 1980, khi ý niệm thị trường tự do lan đến thế giới mới nổi, các
