giờ hết việc làm. Không có xu hướng về lâu dài nào loại bỏ công việc của
con người”.
Nếu cuộc tự động hóa thay thế con người nhanh như ngụ ý trong các
sách gần đây như cuốn Sự trỗi dậy của Robot (The Rise of the Robots) của
Martin Ford thì chúng ta ắt đã phải nhìn thấy tác động tiêu cực về việc làm.
Chúng ta đang thấy điều ngược lại. Một điều bí ẩn của thời đại Hậu khủng
hoảng là trong khi sự tăng trưởng kinh tế yếu một cách lạ thường, sự tăng
trưởng việc làm ở các nước công nghiệp lớn (nơi sử dụng robot nhiều nhất
cho đến nay) lại tương đối mạnh. Ở G-7, nhóm bảy nước công nghiệp hàng
đầu mà dẫn đầu là Mỹ, tỷ lệ thất nghiệp đã giảm nhanh hơn dự kiến trước
tình hình tăng trưởng kinh tế yếu kém, và nhanh hơn bất kỳ giai đoạn tương
đương nào ít nhất từ những năm 1970. Không chỉ có vậy, tỷ lệ thất nghiệp
lại giảm bất chấp thực tế rằng ở Đức, Nhật Bản, Anh và các nước G-7 khác,
trừ Mỹ, tỷ trọng người trong độ tuổi lao động tham gia vào lực lượng lao
động đang tăng lên. Tình hình công ăn việc đang rất vững mạnh ở Đức, Nhật
Bản, và Hàn Quốc – cũng là những nước công nghiệp sử dụng robot nhiều
nhất.
Phải thừa nhận rằng, cuộc xâm lăng của máy móc tự động đang ở giai
đoạn đầu và tăng tốc dần, nhưng bằng chứng trước đây và hiện tại đều cho
thấy con người sẽ đi đến một sự dàn xếp dễ chịu với những kẻ xâm lược do
chính mình sáng tạo ra. Một trong những xu hướng mới là cobot, tức robot
công nghiệp với cánh tay duỗi an toàn đủ để làm việc bên cạnh và hợp tác
với người, chứ không phải bên trong những chiếc lồng. Những người lạc
quan về kỹ thuật tin rằng robot sẽ làm tôi tớ chúng ta, chứ không thay thế
chúng ta, và sẽ giải thoát để chúng ta nghỉ hưu và hưởng cuộc sống vui thú.
Nếu điều đó xảy ra, người ta sẽ lập luận đầy thực dụng và hùng hồn rằng câu
trả lời đối với vấn đề thiếu hụt người trẻ tuổi là cứ chế tạo thêm robot. Một
người phỏng vấn đầy lo sợ gần đây đã hỏi nhà kinh tế học đoạt giải Nobel
kiêm tác giả Daniel Kahneman về hiểm họa từ “sự trỗi dậy của robot” đối
với một quốc gia công nghiệp hóa mạnh mẽ như Trung Quốc. “Bạn không
