chơi cờ bình thường ở câu lạc bộ không bao giờ có thể tái hiện một cách
chính xác. Giống như Susan Polgar, đại kiện tướng dường như có tài ghi
nhớ hình ảnh.
Sau khi Susan thành công ở bài kiểm tra đầu tiên, kênh National
Geographic cho chiếc xe tải quay lại, cho thấy một bàn cờ với các quân cờ
để lộn xộn ngẫu nhiên ở mặt xe còn lại. Khi Susan nhìn mặt bên đó, dù bàn
cờ mới có ít quân hơn nhưng cô hầu như không thể tái hiện được gì.
Cuộc kiểm tra đó đã tái hiện một thí nghiệm từ năm 1973, khi hai nhà
tâm lý học của Đại học Carnegie Mellon, William G. Chase và người sẽ
sớm đoạt giải Nobel – Herbert A. Simon, lặp lại bài tập của De Groot
nhưng có thêm chút gợi ý. Lần này, người ta đưa cho các kỳ thủ những bàn
cờ với nhiều quân cờ sắp xếp lộn xộn theo cách không bao giờ xuất hiện
trong một trận đấu. Lúc này, các kỳ thủ chuyên nghiệp đột nhiên không thể
nhớ được gì. Thực ra, các đại kiện tướng chưa bao giờ có tài ghi nhớ hình
ảnh. Nhưng qua việc nghiên cứu các mô hình thi đấu được lặp đi lặp lại, họ
đã học được cách mà Chase và Simon gọi là “phân đoạn”. Thay vì phải
chật vật ghi nhớ vị trí của từng con chốt, tượng và xe, bộ não của những kỳ
thủ ưu tú đã nhóm số lượng nhỏ các quân cờ lại với nhau thành các khối
nhỏ hơn có ý nghĩa dựa trên một số khuôn mẫu quen thuộc. Những khuôn
mẫu đó cho phép họ ngay lập tức đánh giá tình hình dựa trên trải nghiệm
của bản thân. Điều đó giải thích tại sao Garry Kasparov nói với tôi rằng các
đại kiện tướng thường tính toán nước đi của họ trong vài giây. Đối với
Susan Polgar, khi chiếc xe tải đi ngang qua lần đầu tiên, mô hình đó không
phải là 28 quân cờ mà là 5 khối có ý nghĩa khác nhau cho thấy ván cờ đang
diễn ra như thế nào.
Cách phân đoạn giúp giải thích về những trường hợp có trí nhớ thần
kỳ, tập trung vào một lĩnh vực cụ thể, từ các nhạc sĩ đã thuộc nằm lòng và
chơi được những đoạn nhạc dài cho đến những tiền vệ bóng bầu dục nhận
diện đường đi nước bước quen thuộc của cầu thủ chỉ trong tích tắc và quyết
định ném bóng. Những vận động viên ưu tú dường như có khả năng phản
xạ siêu nhân là vì nhận ra đường bay của trái bóng hoặc sự chuyển động
của cơ thể nên dự đoán được diễn biến tiếp theo trước khi nó xảy ra. Khi
