Lần đầu tiên tôi nghe nhắc đến tên phòng trà Anh Vũ là qua lời kể của
nhà văn Thùy An. Năm 18 tuổi, chị từ Đà Nẵng vào Sài Gòn và được người
nhà dẫn đi xem ca nhạc ở đó. Không còn nhớ gì nhiều, nhưng Anh Vũ là nơi
tạo ấn tượng ban đầu của chị những năm đầu thập niên 1960, về không khí
văn nghệ của một thành phố lớn sôi động và quy tụ nhiều tài năng nghệ
thuật bấy lâu nay chị vẫn thường nghe tên.
Không còn nhiều người nhớ đến một phòng trà ca nhạc đã xuất hiện gần
nửa thế kỷ trước tại Sài Gòn như vậy. Phòng trà, mô hình không gian khép
kín có sân khấu ca múa nhạc, phục vụ giải khát cho khách từ nhiều năm nay
không lạ lẫm gì nhưng trước 1960, Sài Gòn và các đô thị miền Nam chưa có
xuất hiện mấy, cho đến khi phòng trà Anh Vũ ra đời và có vai trò khá đặc
biệt trong đời sống văn hóa văn nghệ ở Sài Gòn xưa. Đây còn là một phòng
trà kỳ lạ vì tích hợp cả quán ăn từ thiện và quán giải khát ca múa nhạc sống,
cùng tồn tại và hỗ trợ nhau.
Người bạn của tôi, sống ở khu vực gần cầu Trương Minh Giảng, xưa gọi
là khu xóm Vẹc (do từ cái tên cũ Eyriaud Des Vergnes thời Pháp thuộc của
đường Lê Văn Sỹ, quận 3 hiện nay) kể chuyện chị mình, nay cũng đã hơn
70 tuổi.
Năm 20 tuổi và đang là sinh viên, khoảng đầu thập niên 1960, chị náo nức
khi đọc báo và biết có cuộc thi tuyển lựa diễn viên đóng xi-nê-ma ở quán
Anh Vũ, đường Bùi Viện. Vốn là cô gái gốc Bắc khá xinh xắn ở khu di cư
Bùi Phát, chị tin vào sắc vóc của mình nên đánh liều đi dự tuyển, không xin
phép gia đình (vì có xin cũng không được cho phép). Cuộc dự tuyển do
hãng Liên Phim tổ chức, quảng cáo là một cuộc tuyển lựa vô cùng vĩ đại.
Mướt mồ hôi dự tuyển, tự diễn vài cảnh nho nhỏ, chen vai thích cánh với
hàng trăm người, cuối cùng chị ra về, mong có vai diễn trong phim Đò dọc
và Tình bạn gì đó nghe nói sắp quay. Về nhà đợi mãi, nghĩ đi nghĩ lại rằng
nếu mình trúng tuyển đi đóng phim thì bố mẹ sẽ nói sao! Cuối cùng, không
hề thấy ai gọi và cũng không có bộ phim nào có tên như vậy ra đời. Chị thẫn
thờ tiếc một cơ hội không biết có hay không, rồi lại mừng vì nếu nó đến thì
chả biết ăn nói làm sao với “ông bô bà bô”. Nhưng nhờ vậy, chị biết đến một
