- Cháu nói rất đúng. Hoạt động của chúng ta hoàn toàn tuỳ thuộc vào
tài năng trí tuệ của đôi bên đối địch. Nhưng yếu tố may rủi ở đây có ý nghĩa
quyết định. Nhiều mũi tung vào mấy năm trời mà không sao tìm được
hướng đột phá. Có nhiều điệp viên chui vào đến một độ sâu nhất định thì
dừng lại. Moi được vài thông tin không có giá trị cao. Có mũi loanh quanh
thu xếp cơ sở để sống cũng không xong. Tổ chức nghèo không cung cấp
nổi nhu cầu tối thiểu, anh em vừa làm vừa hoạt động, hiệu suất rất thấp. Có
anh làm ăn phát đạt giàu có, thế là ham sống sợ chết quên luôn nhiệm vụ.
Rất nhiều trường hợp, không theo địch, nhưng chẳng còn là ta, dân sự hoá
với lý do mất liên lạc. Có nữ điệp viên được đưa vào làm thư ký cho một
tên sĩ quan cao cấp, nắm giữ những bí mật chiến lược của Bộ chỉ huy hành
quân tác chiến. Cậu vừa vui mừng báo cáo lên trên thì lại đã nghe tin cô gái
xinh đẹp đã lấy lẽ tên sĩ quan và từ chối liên hệ với ta. Lúc đầu cậu tưởng
cô cần thời gian để tạo kén vững chắc, vì nếu phản bội cô ta đã báo cho
địch bắt ngay số anh em trong tổ. Nhưng sau đó thì hay tin cô ta đã có con
với gã sĩ quan nọ. Một số bị địch bắt kiên trung không khai báo chịu tù đày.
Số không chịu đựng nổi thì cam kết li khai cách mạng rồi mai danh ẩn tích
ở một nơi nào đó mong được an thân. Cũng không ít kẻ đầu hàng đầu thú,
làm tay sai, hoặc trở thành những quan chức nguỵ quân nguỵ quyền chống
lại cách mạng rất quyết liệt... Đã viết thì phải viết hết mới trung thực và
khách quan. Liệu cơ quan xét duyệt có chấp nhận cho in? Nếu cho in thì
liệu có ích gì cho vấn đề xây dựng tình cảm tư tưởng cho thế hệ sau.
- Thưa cậu cháu nghĩ không viết thành tác phẩm thì cũng cần ghi lại
đầy đủ chừng nào hay chừng ấy. Đó là hơi thở của lịch sử, là hiện tình đất
nước trong chiền tranh. Di sản tinh thần thì không nhất thiết dành cho mọi
người. Có thể mỗi người một nhu cầu. Nếu biết suy ngẫm từng vấn đề để
viết lại thì cháu tin là rất có ích cho lớp trẻ. Chúng chỉ thực sự mạnh nếu
nhận biết quá khứ đầy đủ chứ không phải dựa trên hình tượng sơn quét kiểu
áp phích tuyên truyền. Sự giả tạo chỉ xây nên những hình nhân mà thôi.
Cháu và Hai Bền cũng sắp đến tuổi nghỉ hưu rồi. Cháu sẽ về nước hợp tác
