cám dỗ ông, nhưng ông đã loại trừ chúng bằng việc tuân thủ phận sự, công
việc của ta đâu có phải là xét đoán, công việc của ta là biết tuân thủ phận sự
theo đúng như quy định, dù là túc trực bên thánh cốt, hát trong ban đồng ca,
hay lập bảng thanh toán cho nhà khách. Bất kỳ khả năng hoài nghi nào đi
nữa cũng đều đã được loại trừ bằng việc tuân thủ phận sự như vậy đối với
vị cha cả. Giá như không có việc tuân thủ phận sự, thì chắc hẳn ông đã cảm
thấy nặng nề vì những công việc lễ bái triền miên và đơn điệu của nhà thờ,
vì sự lăng xăng của các khách viếng thăm và vì những nết xấu của đoàn tu
sĩ, nhưng giờ đây không những ông đã chịu đựng tất cả những cái đó một
cách vui vẻ, mà chúng còn tạo ra sự nâng đỡ và niềm an ủi trong cuộc đời
ông. "Ta không biết vì sao mỗi ngày lại phải nghe tới mấy lần cũng những
lời cầu kinh đó, nhưng ta biết rằng đó là điều cần thiết. Và một khi biết
rằng đó là điều cần thiết, ta tìm thấy niềm vui trong những cái đó". Vị cha
cả đã nói với ông rằng cũng như món ăn vật chất cần thiết để duy trì cuộc
sống, món ăn tinh thần - những lời cầu kinh của nhà thờ - cũng cần thiết để
nâng đỡ đời sống tinh thần. Ông tin vào điều đó, và quả thực việc làm lễ ở
nhà thờ mà đôi khi vào buổi sáng ông phải trỗi dậy một cách chật vật để tới
dự, đã đem lại cho ông niềm vui và sự thảnh thơi chắc chắn. Ý thức về sự
nhẫn nhục và không hoài nghi tất cả những hành vi do vị cha cả ấn định đã
đem lại cho ông niềm vui. Hứng thú của cuộc sống không những chỉ ở
trong việc chế ngự ngày càng mạnh ý chí của mình, trong sự nhẫn nhục
ngày càng nhiều hơn, mà còn ở trong việc đạt được mọi đức hạnh Kito giáo
mà lúc đầu ông tưởng là dễ dàng. Ông đã hiến dâng toàn bộ gia sản của
mình cho cô em gái, không tiếc rẻ. Ông không chây lười. Sự nhẫn nhục
trước những kẻ dưới chẳng những dễ dàng đối với ông, mà còn đem lại cho
ông niềm vui. Thậm chí ông dễ dàng thắng được những tội lỗi xác thịt như
thói tham lam cũng như sự dâm đãng. Vị cha cả đặc biệt ngăn ngừa để ông
khỏi phạm tội lỗi đó, nhưng Kasatski vui mừng thấy rằng ông đã thoát được
nó.
Chỉ có sự hồi tưởng về người vợ chưa cưới giày vò ông. Và không chỉ
có hồi tưởng mà cả sự hình dung sinh động về những điều đã có thể xảy ra.
