- Chúng ta xem xét một số trường hợp chuyển đổi giới tính sau đây:
+ Chuyển đổi giới tính theo tuổi trưởng thành:
Nhiều loài động vật, giới tính tuy đã được mã hóa trong nhiễm sắc thể và
hệ gen, nhưng trong môi trường sống nhất định, hoặc bị biến đổi thì giới
tính cũng bị chuyển đổi. Ví dụ: Đối với cá miệng tròn lúc còn nhỏ chưa
phân biệt giới tính, chúng là lưỡng tính có cả tính hoàn và buồng trứng,
nhưng khi lớn lên đến tuổi trưởng thành sinh dục thì mới phân hóa đực (có
tinh hoàn), hoặc cái (có buồng trứng). Đặc biệt ở các loài cá cảnh thường có
hiện tượng chuyển giới. Đối với loài cá kiếm, con cái khi trở về già nó bị
đực hóa mang kiếm giống như cá đực. Trong các loài chim thì chim trĩ cái
về già ngừng đẻ trứng có bộ lông biến đổi trống hóa. Đối với ếch, có loài
ban đầu tất cả là ếch cái, về sau khoảng 50% sẽ biến đổi thành ếch đực.
Các nhà phôi sinh học đã tiến hành nhiều thực nghiệm lý thú lên sự
chuyển đổi giới tính ở ếch nhái.
Đối với cóc, con đực có hai tinh hoàn và hai ống dẫn tinh điển hình,
nhưng người ta còn quan sát thấy đính trên tinh hoàn có hai thể Bidder (do
ông Bidder phát hiện). Hai thể Bidder thực chất là hai buồng trứng bé với
hai ống Mule (ống dẫn trứng) bé. Bình thường buồng trứng bị ức chế không
hoạt động. Nếu cắt bỏ hai tinh hoàn ở con đực, hai thể Bidder sẽ phát triển
thành hai buồng trứng thực sự với hai ống dẫn trứng dài, to ra. Trong
khoảng 2 - 4 năm, con đực hóa cái này cũng giao phối và đẻ trứng. Như vậy,
người ta đã biến đổi một con cóc đực về mặt di truyền thành con cóc cái về
mặt sinh lý. Về phương diện gen và nhiễm sắc thể, con cái đó vẫn thuộc
giới tính đực. Điều lý thú là khi cho con cóc cái này giao phối với cóc đực
thì tất cả con của chúng 100% đều là cóc đực (trong lúc đó bình thường cóc
cái thực sự giao phối với cóc đực sẽ cho ra 50% cóc cái và 50% cóc đực).
Các nhà thực nghiệm đã sử dụng hoocmon cái estrogen tiêm cho con ếch
đực loài Xenopus laevis, chúng đã chuyển đổi giới tính thành ếch cái.
+ Ảnh hưởng của nhiệt độ:
