Các chất hữu cơ của cây được xây dựng không chỉ từ các nguyên tố
khoáng và nước cung cấp từ đất mà chủ yếu từ CO2 được cây hấp thu từ
không khí. Chất hữu cơ trong cây chứa đến 96% khối lượng khô của cây,
trong lúc đó các chất vô cơ chỉ chiếm khoảng 4%. Chất hữu cơ chiếm nhiều
nhất là cacbohydrat trong đó xenluloz tạo nên thành tế bào. Như vậy đối với
thực vật thì các nguyên tố cacbon, oxy và hydro chiếm đa số, các nguyên tố
khác như nitơ, sunphua và photpho cũng có hàm lượng tương đối nhiều vì
chúng là cấu thành của các chất hữu cơ quan trọng như protein, axit
nucleic...
a) Nguyên tố đa lượng và nguyên tố vi lượng
Người ta đã tìm thấy có khoảng 50 nguyên tố hóa học có trong cơ thể
thực vật. Người ta phân biệt các nguyên tố cần thiết đối với cây là những
nguyên tố có mặt thường xuyên trong cây đáp ứng nhu cầu của cây hoàn
thành chu kỳ sống và sinh sản. Nhiều cây sống trong các vùng đất đặc biệt
tích lũy nhiều nguyên tố không cần thiết cho cây, ví dụ cây sống ở vùng mỏ
có thể chứa vàng và bạc, những nguyên tố này không có vai trò dinh dưỡng
nên chúng không phải là nguyên tố cần thiết. Người ta đã sử dụng phương
pháp trồng cây thủy canh và đã xác định được 17 nguyên tố hóa học cần
thiết cho cây (bảng 1).
Bảng 1. Các nguyên tố cần thiết trong cây