Hình 1.13. Tám giai đoạn của pha sáng của quang hợp ở thực vật
- Dòng chuyền electron vòng: Ngoài dòng electron không vòng, trong
màng tilacoit còn tồn tại dòng chuyền electron vòng. Khác với dòng
electron không vòng (sử dụng cả hai phức hệ II và I để tạo nên ATP và
ADPH), dòng electron vòng chỉ sử dụng phức hệ I và chỉ tạo ra ATP. Dòng
electron được chuyền từ P700 của trung tâm phản ứng của hệ I sang cho
ferredoxyn, qua cytocrom, plastoxyanin lại quay về P700 thành vòng khép
kín và chỉ tạo ra ATP. Người ta cho rằng vai trò của dòng electron vòng là
để bổ sung lượng ATP sử dụng cho quá trình tổng hợp chất ở pha tối trong
trường hợp sự tổng hợp chất đòi hỏi cung cấp nhiều lượng ATP hơn bình
thường. Vì lẽ rằng lượng ATP và NADPH của dòng electron không vòng
cung cấp cho pha tối là như nhau, vì vậy trong trường hợp, nếu sự tổng hợp
glucoz trong pha tối yêu cầu cung cấp nhiều ATP hơn thì lượng ATP thiếu
sẽ được cung cấp thêm từ dòng electron vòng. Sự hoạt động phối hợp giữa
hai dòng chuyền electron có tác dụng điều chỉnh lượng cung cấp ATP cần
cho pha tối của quang hợp.
Cơ chế chuyển hóa năng lượng từ dòng năng lượng electron để tổng hợp
ATP trong lục lạp cũng theo cơ chế hóa thẩm thấu giống với hô hấp trong ty
thể. Năng lượng từ dòng electron “rơi” là động lực tạo nên gradien H+ (tức
là điện thế màng) giữa 2 phía đối diện của màng tilacoit (giữa xoang màng
tilacoit và xoang chất nền lục lạp. Dòng proton H+ sẽ đi xuyên qua phức hệ
