107
Thực hành thiền quán
cái biết ấy không xuất phát từ những ý niệm
có sẵn trong tri thức, nên ta cũng không thể
truyền đạt nó bằng khái niệm, không thể dùng
những phương tiện của ý thức như tư tưởng,
ngôn ngữ để diễn đạt được nó. Cái biết đạt được
bằng thiền quán là cái biết thuộc loại này, và
vì thế ta thường nghe những cụm từ nói về nó
như là “bất khả tư nghị” hoặc “bất khả thuyết”,
đều là để nói lên ý này.
Khi đã quá quen thuộc với cái hiểu bằng tri
thức, chúng ta thường khó tiếp nhận được với
cái biết bằng trực giác. Và vì thế chúng ta biết
rất ít về nó.
Thật ra, chỉ khi nào phá bỏ được những tri
thức tích lũy chúng ta mới có khả năng nhận
ra được cái biết của mình, cho dù cái biết đó
thực sự vẫn hiện hữu nơi ta không chỉ vào lúc
này mà đã là lâu xa từ vô số thế hệ trước đây
của nhân loại. Không những thế, cái biết ấy
còn hiện hữu ở cả muôn loài sinh vật, trong đó
có cả những loài mà ta thường cho là vô tri giác.
Nói một cách khác, cái biết ấy hiện hữu song
hành với sự sống, ở đâu có sự sống là ở đó có sự
hiện hữu của cái biết.
