SỬ KÝ TƯ MÃ THIÊN - Trang 192

Khang Tử bèn sai sứ mời Nhiễm Cầu. Nhiễm Cầu sắp ra đi, Khổng Tử nói:
- Người Lỗ mời anh Cầu không phải để dùng vào việc nhỏ mà sẽ dùng vào
việc lớn.
Ngày hôm ấy, Khổng Tử nói:
- Về thôi! Về thôi! Bọn học trò của ta hăng hái nhưng nông nổi, họ đã khá
về mặt đạo đức, nhưng chưa biết giữ mình theo đúng đạo.
Tử Cống biết Khổng Tử nghĩ đến việc trở về nước Lỗ, nên khi tiễn Nhiễm
Cầu, nhân dặn ông ta:
- Khi anh được dùng thì phải làm thế nào cho nhà vua mời thầy.
Nhiễm Cầu ra đi. Năm sau, Khổng Tử từ đất Trần đến đất Thái. Thái Chiêu
Công đang định đến đất Ngô vì vua Ngô mời. Trước đấy, Thái Chiêu Công
lừa dối bầy tôi dời đô đến Châu Lai. Sau đó, ông ta lại định đi. Các quan
đại phu sợ ông ta dời đô lần thứ hai. Vì vậy Công Tôn Phiên bắn Chiêu
Công chết. Quân Sở xâm chiếm nước Thái.
Mùa thu, vua Tề Cảnh Công chểt. Năm sau, Khổng Tử từ đất Thái đi đến
đất Diệp. Diệp Công hỏi Khổng Tử về chính sự. Khổng Tử nói:
- Làm chính sự cốt ở chỗ làm cho người ở xa đến và người ở gần theo
mình.
Một hôm, Diệp Công hỏi Tử Lộ:
- Khổng Tử là người như thế nào?
Tử Lộ không biết trả lời ra sao. Khổng Tử nghe vậy nói:
- Này anh Do, tại sao anh không trả lời như thế này: con người ấy học đạo
không biết mỏi, dạy người không biết chán. Khi chưa biết đạo thì phát phẫn
đến nỗi quên ăn. Khi biết đạo thì vui đến nỗi quên lo, không biết tuổi già
sắp đến.
Khổng Tử rời bỏ đất Diệp trở về đất Thái. Trường Thư và Kiệt Nịch đánh
đôi cùng cày. Khổng Tử cho họ là những người ở ẩn, bèn sai Tử Lộ đến hỏi
họ xem bến đò ở đâu. Trường Thư nói:
- Con người cầm dây cương ấy là ai thế?
Tử Lộ đáp:
- Khổng Khâu đấy.
Trường Thư nói: