Tư Mã Thiên
Sử Ký Tư Mã Thiên
Dịch giả : Nhữ Thành
Đánh máy : Mickey, TSAH, CHIEU PHU, THANH LOAN
Lời giới thiệu
Đối với văn hoá thế giới, quyển sử ký của Tư Mã Thiên chiếm một địa vị
đặc biệt. Nó là công trình sử học lớn nhất của Trung quốc và là một trong
những quyển sử có tiếng nhất của thế giới. Nhưng còn một điều làm chúng
ta ngạc nhiên hơn là công trình khoa học lớn lao ấy đồng thời lại là một
trong những tác phẩm văn học ưu tú của nhân loại. Người Trung hoa xem
nó là tác phẩm lớn nhất về văn xuôi trong nền văn học cổ Trung quốc, và
xem nó là tác phẩm cổ điển ngang hàng với thơ của Đỗ Phủ.
Sử ký là cả một thế giới. Nó làm thoả mãn tất cả mọi người. Người nghiên
cứu sử tìm thấy ở đấy một kho tài liệu vô giá, chính xác, với giá trị tổng
hợp rất cao. Nhà nghiên cứu tư tưởng tìm thấy qua Sử ký “một trong những
nhà tư tưởng vĩ đại nhất của thời cổ đại” (1). Người bình thường tìm thấy
vô số những hình tượng điển hình, những câu chuyện hấp dẫn, những con
người đầy sức sống mãnh liệt. Họ thấy quá khứ sống lại và không phải chỉ
có thế. Người nghiên cứu văn học còn tìm thấy ở đấy một tác phẩm văn
học, mãi mãi tươi trẻ như sự sống, họ thấy ở đấy một tâm hồn, một tâm sự
đau xót đầy sức mạnh của thơ trữ tình, “một tập Ly tao không vần” như lời
đánh giá của Lỗ Tấn.
------------------------
1. Bách khoa toàn thư xô-viết mục : Sử ký.
I. CON NGƯỜI
Tư Mã Thiên, tên tự là Tử Trường, sinh năm 145 trước Công nguyên, ở
Long Môn hay là huyện Hàn Thành, tỉnh Thiểm Tây. Tổ tiên của ông từ đời
Chu đã làm Thái sử. Đến đời cha của ông là Tư Mã Đàm làm thái sử lệnh
của nhà Hán. Đàm là một người học rất rộng, rất thích học thuyết Lão
Trang. Chức sử quan ngoài việc chép sử còn coi thiên văn, làm lịch, bói
