I. VỊ TRÍ PHỎNG ĐỊNH
Chiếu trên bản đồ thế giới hiện tại các khảo cổ gia phỏng định rằng
Vương quốc Phù-Nam ở vùng hạ lưu sông Mékong, phía Đông choán cả
miền Nam Việt-Nam ngày nay và một phần đất Chiêm-Thành. phía Bắc
đến miền trung lưu sông Cửu-Long thuộc đất Lào, phía Tây Bắc một
phần lớn thung lũng sông Ménam đất Thái-Lan và bán đảo Malacca
(Mã-Lai). Giữa lúc Phù-Nam bành trướng thế lực, thì Chiêm-Thành, Ai-
Lao, Chân-Lạp, Thái-Lan chưa lập quốc và Việt-Nam còn ở miền Bắc và
miền Trung.
Theo sử liệu Trung-Hoa thì từ thế kỷ thứ 3 đến thế kỷ thứ 6, Vương
quyền của Phù-Nam không những chỉ ở trong vùng lưu vực trung và hạ
của sông Mékong mà thôi, lại còn lan rộng đến miền TENASSERIM
trên vịnh Bengale. Nhờ các hải trấn nằm trên bờ vịnh Thái-Lan, Phù-
Nam giao thương với các hải cảng SINGARA, LIGOR, XAIYA của
nước Mã-Lai. Các vị Quốc vương nước này nhìn nhận Vương quyền
Phù-Nam. Đối ngoại, Phù-Nam liên lạc về ngoại giao và thương mãi với
Trung-Hoa và Ấn-Độ.
Trước kia, các nhà khảo cổ Âu-Tây căn cứ theo sử Trung-Hoa và
những tập ký ức của các Tùy-viên Sứ giả mà ước đoán vị trí của Vương
quốc Phù-Nam như sau :
- Ông Ma-Touan-Lin (Mã-Đoàn-Lâm) người đời Tống (960-1280) ở
Lạc-Bình, tự là Quỉ-Dữ viết trong bộ VĂN HIẾN THÔNG KHẢO rằng
Phù-Nam ở trong một đảo lớn về phía Nam quận Nhật-Nam, trong biển
Tây cách Nhật-Nam 7.000 lý
, về phía Tây Nam cách Lâm-Ấp 3.000 lý,
diện tích lãnh thổ rộng lối 3.000 lý.
- Trong quyển « Sử ký Tư-Mã-Thiên » có đoạn ghi rằng : « Dưới
triều vua Thành-Vương nhà Châu, năm Tân-Mão (1109 trước Dương-
lịch) có Sứ nước Việt-Thường sang triều cống chim bạch trĩ. Vị Sứ giả
