có thể giúp xây dựng ở Sài Gòn một chính phủ và một xã hội bền vững ở
chỗ nào. Anh viết trong một bức thư khác “Tôi rất sợ không bao giờ chúng
ta phát hiện ra cách có thể thắng ở Nam Việt Nam. Có vẻ tuyệt đối chắc
chắn chúng ta tiếp tục leo thang cho đến lúc Bắc Việt Nam buộc phải
thương lượng và ở bàn thảo luận, chúng ta sẽ đặt cược vào tất cả những gì
chúng ta đạt được, giá của những sinh mạng Mỹ và Việt Nam , không kể
đến những tỷ đô la phải đóng góp”. John Vann tôi gặp năm ấy đang sục sôi
giận dữ, nhận thấy sự đau khổ vô ích áp đặt lên tầng lớp nông dân Việt
Nam , sự tha hóa được người Mỹ khuyến khích, thái độ lơ là của Quân lực
Cộng hòa và sự biến đổi xâu xa của đất nước này mà anh đã đầu tư biết bao
sức lực với bao xúc cảm.
Làn sóng những người mất gốc tăng lên theo những dòng suối không nhà
cửa như tôi đã thấy ở đồng bằng Bồng Sơn đã lên đến hơn 2 triệu người.
Những mất mát dân thường, phần lớn do những “hành động bạn bè”, theo
một đánh giá dè dặt, hàng năm đã có 25.000 người chết, bình quân mỗi
ngày 68 đàn ông, đàn bà và trẻ con. Mỗi năm khoảng 50.000 người không
chiến đấu bị thương nặng. Thôn làng bỏ lại, ruộng lúa không cấy cày đã trở
thành quang cảnh quen thuộc ở nông thông. Hơn một phần ba ruộng đồng
ven biển miền Trung bỏ hoang. Những vùng tự do bắn phá mà người ta gọi
là “vùng tấn công” phát triển nhanh chóng trên bản đồ bằng những gạch đỏ
không thể đếm được số lượng và diện tích nữa. Những máy bay B-52 của
chỉ huy Không quân chiến lược hành quân với mật danh “Cầu Vồng” chỉ
còn bỏ bom những cơ sở cộng sản ở các vùng tương đối không có người ở
vì sức công phá gần như một máy bay hạt nhân chiến thuật. Máy bay phản
lực tám động cơ biến thành những quái vật ném bom hai mươi tấn bom bay.
Một đội hình sáu chiếc b-52 bay cao 10.000 mét thực tế có thể phá hủy tất
cả trong một chu vi chiều rộng một cây số, chiều dài ba cây số. Mỗi lần
“Cầu Vồng” ầm ì lúc bình minh quanh Sài Gòn , cả thành phố thức dậy vì
rung chuyển.
Máy bay B-52 chỉ thả một phần ba số bom. Hai phần ba kia dành cho
máy bay tiêm kích ném bom muốn đánh đâu tùy thích. Cuối năm 1966, mỗi
ngày có 400 lần bay. Trong 24 giờ, kể cả B-52, 825 tấn bom đổ xuống một
