tượng, Lê Tương Dực như bắt được của khi xem mô hình tòa lâu đài. Lập
tức ông ra lệnh khởi công xây Cửu trùng đài, phong Vũ Như Tô làm đô đốc,
tổng chỉ huy công trình.
Cửu trùng đài do Vũ Như Tô xây là một công trình có tham vọng lớn lao
bậc nhất trong lịch sử kiến trúc Việt Nam. Để thực hiện tòa lâu đài chín tầng
trăm nóc, Lê Tương Dực đã nghe theo họ Vũ, huy động hàng vạn thợ
thuyền, phu phen, bắt nhân dân cả nước đóng góp sức người, sức của, gỗ
quý, đá quý, đồng đỏ, đồng đen, ngà voi, đồi mồi... Lại trưng thu xe cộ, tàu
thuyền, những phương tiện làm ăn sinh sống của người dân cho việc đài tải.
Bao nhiêu tiền bạc để nuôi công trình, thóc gạo, muối mắm để nuôi thợ cũng
không đủ, ông lại ra lệnh tăng thuế má các loại, bất chấp mất mùa, lụt lội,
loạn lạc khắp nơi. Các quan thừa dịp đục khoét, tham nhũng, nhưng cũng có
người can gián vua. Ngay đến các quan đại thần thân cận nhất cũng lấy làm
bất bình. Những người như Nguyễn Văn Lang, Lương Đắc Bằng khuyên
vua không được thì chỉ biết ngậm ngùi bất lực hay từ quan về mở trường
dạy học, song cũng có người như Nguyên quận công Trịnh Duy Sản quyết
can vua bằng được. Một lần, do nói quá lời, ông bị vua bắt tội sai chém, sau
mọi người xin mãi mới được tha cho nhưng bị phạt đánh bằng trượng. Uất
quá, Trịnh Duy Sản khởi binh nổi loạn giết Lê Tương Dực. Coi Cửu trùng
đài là nguyên nhân của mọi sự, và Vũ Như Tô là kẻ mê hoặc vua xây đài,
ông sai lính giết chết Như Tô, phá Cửu trùng đài. Tòa lâu đài mới xây được
một phần, bỗng chốc bị đốt phá tan tành, nhấn chìm trong bể lửa khiến khói
bụi bay khắp kinh thành.
Cửu trùng đài bị phá, mọi người thoát được gánh nặng của một công trình
hao tiền tốn của khiến đất nước khánh kiệt, dân chúng lầm than, nên ai nấy
đều lấy làm hoan hỉ. Nhưng nước ta cũng mất đi một công trình kiến trúc
đầy hứa hẹn; một khi được hoàn thành, chắc chắn đó sẽ là một tòa lâu đài rất
vĩ đại, và đặc biệt, hết sức độc đáo, có thể trở thành niềm tự hào cho muôn
đời về sau. Nhưng thật đáng tiếc, lịch sử đã xảy ra như vậy, và không thể
thay đổi!
