Nhà Mạc với sách lược ngoại giao “nhẫn
nhục”
hi soán ngôi vua Lê, Mạc Đăng Dung đã lo rồi sẽ bị nhà Minh ở
phương Bắc làm khó dễ. Quả nhiên, không ngoài dự liệu. Nguyễn Kim tìm
được người dòng dõi nhà Lê dựng lên làm vua, lập tức cho người theo
đường biển lên phương Bắc tố cáo họ Mạc cướp ngôi, nhờ nhà Minh đem
quân sang hỏi tội.
Được tin, Mạc Đăng Dung liền cử Phạm Chính Nghị mang thư sang Vân
Nam biện bạch. Trong thư giải thích rõ con cháu nhà Lê đã không còn, Mạc
Đăng Dung là người có công phò tá nhà Lê, nay tạm thay quyền; còn Lê
Ninh là người không rõ lai lịch, được Nguyễn Kim đưa lên làm vua chỉ là
giả trá. Kèm theo bức thư, Mạc Đăng Dung dùng rất nhiều vàng bạc đút lót,
mua chuộc bọn quan lại Vân Nam để chúng tâu lên triều đình có lợi cho
mình.
Chuyện tạm yên được chục năm, cho phép nhà Mạc có điều kiện ổn định
đất nước. Song vua Thế Tông nhà Minh vẫn không từ bỏ dã tâm lấy đấy làm
cớ, đem quân xâm chiếm nước ta. Sở dĩ ông còn chưa động binh vì có rất
nhiều quan lại dâng sớ can ngăn. Quan thị lang bộ Hộ nêu bảy điều không
nên đánh An Nam, cho rằng các đời vua trước chưa bao giờ thắng lợi, kể từ
thời Mã Viện đến đời Minh Thái Tông. Thị lang Phan Trần thì phân giải:
“Mạc Đăng Dung cướp ngôi nhà Lê cũng như Lê cướp ngôi Trần vậy. Nếu
Đăng Dung chịu dâng biểu nộp cống thì coi như được.” Sở dĩ có tâm lí này
vì dư âm cuộc chiến thắng quân Minh của Lê Lợi thuở nào vẫn còn ám ảnh
ở phương Bắc. Nhưng mộng xâm lăng cũng đâu dễ từ bỏ. Năm 1541, vua
Minh cử Cừu Loan làm Tổng đốc quân vụ, Mao Bá Ôn làm Tham tán quân
vụ lo việc tiến đánh nước ta. Các tỉnh Vân Nam, Quảng Đông, Quảng Tây
phải lập tức cung ứng lương thảo cho quân đội...
