Ngoài hoàng hậu Trịnh Thị Ngọc Trúc, vua Lê Thần Tông còn có năm thứ
phi, và tất cả đều là... người dân tộc hoặc nước ngoài. Trong đó bà thứ hai là
người Xiêm (Thái Lan), bà thứ ba người Mường, thứ tư người Hán, thứ năm
người Ai Lao (Lào) và thứ sáu người Hà Lan. Những người này đều có vị
thế cao hơn các phi tần người Việt mà ông có không ít. Đặc biệt, bà Orona,
người vợ người Hà Lan của vua là con gái của Phó toàn quyền Hà Lan tại
Đài Loan. Năm 1630, trong chuyến thương đoàn Hà Lan sang Việt Nam, bà
Orona được gặp vua Lê Thần Tông ở Thăng Long. Nghe lời khuyên của bố,
bà đã ở lại làm vương phi của vua Lê...
Chuyện có vẻ lạ, nhưng có lí do của nó. Trong cuốn Tường trình về Đàng
Ngoài, linh mục Alexandre de Rhodes viết: “Chúa Đàng Ngoài cần tàu để
tiến đánh chúa Đàng Trong. Từ việc liên minh có tính quân sự của Đàng
Ngoài với người Hà Lan, người Hà Lan đến miền Bắc Việt Nam làm ăn
nhiều hơn... [Họ] liên tục lập những thương điếm ở Phố Hiến, Kẻ Chợ, mở
mang nhiều cuộc làm ăn buôn bán với Đàng Ngoài. Trong bối cảnh như vậy,
vua Lê Thần Tông, một người rất đẹp trai, sống mũi cao, da trắng, thông
minh, học rộng, giỏi văn chương, đã lấy các bà vợ người Mường, người
Thái, người Lào và người Hán, thì có thêm vợ người Hà Lan cũng là việc dễ
hiểu.”
