sau gọi là văn minh Cyclade. Khoảng 2650 TCN Pha-ra-ông Kleops (Ai-
cập) ra lệnh xây Kim-tự-tháp.
* 2700-2000 TCN: Trên đảo Krete xuất hiện văn minh Minoian (gọi theo
tên Minos, vị vua trị vì hải đảo).
* 2600-2300 TCN: Chữ viết hình nêm (écriture cunéiforme) phát triển ở
Mesopotamie (tiếng Hy-lạp nghĩa là hai sông, tây nam châu Á, giữa sông
Euphrates và sông Tigris, nay là Irac). Chữ viết hiện thành dấu hình tam
giác do dùng chiếc đinh ấn trên phiến đất sét. 2600 trường ca Gilgamesh ra
đời ở Mesopotamie.
* 2200-2100 TCN. Người Achaian xâm lăng Hy-lạp. Homer dùng tên này
gọi chiến binh Hy-lạp trong trường ca Iliad và Odyssêy. Thế kỷ XX-XVIII
TCN ở Mesopotamie thành phố Babylon là trung tâm sinh hoạt quan trọng,
nhất là dưới triều vua Hammourabi (1792-1750 TCN).
* 2000-1700 TCN: Nhiều cung điện xây cất trên đảo Krete. Khoảng 1300
TCN ở Trung-Quốc xuất hiện chữ viết tượng hình (idéogrammes, ghi ý
không ghi âm).
* 1700 TCN: Chữ viết theo âm tiết (écriture syllabique) xuất hiện; chữ viết
ghi tiếng Minoian; chữ viết dạng A vừa gạch thẳng vừa tượng hình sử dụng
trên đảo Krete từ 1900 đến 1500 TCN.
* 1650 TCN: Văn minh mới xuất hiện ở Hy-lạp quy tụ xung quanh thành
phố Mycenae. Người sau gọi là văn minh Mycenaean. Nhiều cung điện
được xây dựng.
* 1400-1200 TCN: Chữ viết theo âm tiết khác xuất hiện; chữ viết tượng
hình ghi tiêng Mycenaean; chữ viết dạng B có lẽ cải biến từ dạng A sử dụng
ghi chép tài liệu từ thế kỷ XIV đến XII TCN. Năm 1952 kiến trúc sư, học
giả cổ học người Anh Michael Ventris giải đoán thành công. Thế kỷ XIV-
XIII TCN dân Do-thái bị bắt làm nô lệ ở Ai-cập.
