Nguyễn Hiến Lê
Sử Trung Quốc
Chương V ( 2)
B. CHIA HAI NAM BẮC - NAM TỐNG (1127-1279)
1. Cao Tôn lên ngôi, dời đô xuống Nam.
Chiếm được kinh đô, bắt hết được hoàng tộc của Tống rồi, Kim rút quân về
sau khi lập Trương Bang Xương làm Sở đế, chứ không chiếm hết luôn
giang sơn của Tống vì Kim thiếu quân, thiếu người để cai trị và biết rằng
người Hán không chịu hợp tác với họ, cứ để cho Tống làm một nước đàn
em mỗi năm nộp cống vàng, bạc, lụa và hễ có dịp thì bắt cắt thêm đất, như
tằm ăn dâu mà lại hơn.
Quần thần và dân chúng không phục Trương Bang Xương, ông ta biết thân
phận khó làm bù nhìn được, nên mời bà phế hậu của Triết Tôn (lúc đó đã
về ở với cha mẹ nên không bị Kim bắt) ra dự bàn việc nước, rồi cùng tôn
một thân vương lên ngôi ở Quý Đức (Hà Nam ngày nay) tức vua Cao Tôn.
Cao Tôn mới đầu cũng muốn khôi phục lại các đất đã mất, nên dùng lại Lý
Cương, vị danh thần đã tận lực chống giữ kinh thành, nhưng rồi nghe lời
bọn gian thần chủ hoà, bãi Lý Cương mà chỉ nghĩ đến việc bôn đào, dời
xuống Dương Châu, sau cùng đóng đô ở Lâm An (Hàng Châu, tỉnh Triết
Giang ngày nay), từ đó sử gọi là Nam Tống.
2. Tống, Kim ghìm nhau
Xuống miền nam, nhà Tống còn kéo dài thêm được trăm rưỡi năm nữa, một
trăm rưỡi năm không vẻ vang chút nào cả.
Thời Nam Tống là thời Tống và Kim ghìm nhau, không nước nào quyết
tâm diệt nước kia cả, Kim vì lẽ tôi mới trình bày ở trên, Tống vì sáu, bảy
ông vua đều tầm thường nếu không nhu nhược thì do dự, nghe lời bọn đại
thần chủ hoà, làm lơ trước sự phẫn nộ, thoá mạ của dân chúng, chỉ muốn
rửa cái nhục mất nước, tệ hơn nữa, có vua như Cao Tôn còn để cho gian
thần hãm hại tôi trung nữa, y như triều Tự Đức ở nước ta khi bị Pháp xâm
chiếm. Thực ra họ cũng muốn khôi phục những đất đã mất, muốn khỏi phải
nộp thuế cho Kim đấy, nhưng nhút nhát không dám.
Thành thử cả hai bên đều chờ cơ hội, hễ thấy địch suy yếu hoặc chia rẽ nội
