SỬ TRUNG QUỐC - Trang 588

134 dùng niên hiệu Nguyên quang ..... ông dùng tới 11 niên hiệu . Vua Cao
Tôn đời Đường dùng tới 14 niên hiệu . Tôi bỏ hết các niên hiệu đó . Đời
Minh và Thanh , mỗi vua chỉ dùng một niên hiệu, và các sử giça ưa dùng
niên hiệu hơn miếu hiệu để gọi, nên từ đời Minh tôi mới chép thêm niên
hiệu.
(5) Từ đây tôi chép cả niên hiệu
*********
PHỤ LỤC II
SỰ VIỆC QUAN TRỌNG TỪ 1911 đến 1973
( Tôi tóm tắt tài liệu của Alain Peyrefitte trong Quand la Chine s’ éveillera
...tr 445 – 455 )
A. CỘNG HÒA TIỂU TƯ SẢN ( 1911 – 1927)
10. 10.1911 . Cách mạng Vũ Xương ( Hán Khẩu ) . Trong 50 ngày, cách
mạng lan tới 14 trong số 18 tỉnh, tuyên bố không tùy thuộc Mãn Thanh
nữa.
1.1.1912 Thành lập , Chính phủ cộng hòa ở Nam Kinh, Tôn Văn ở Mỹ về,
được bầu làm Tổng Thống.
Dùng Tây lịch.
Thân Vương Cung, phụ chính đ(i thần, cầu cứu Viên Thế Khải, Viên đời
được toàn quyền.
12.2.1912 Viên thuyết phục được : Phổ Nghi phải thoái vị. Viên nắm hết
quyền.
15. 2. 1912 Tôn Văn nhường chức Tổng Thống cho Viên .
8.4.1923 Quốc Hội họp ở Bắc Kinh, phản đối Viên, bị Viên giải tán. Viên
dẹp luôn Quốc Dân đảng. Tôn Văn lánh qua Nhật.
1914 Nhật tuyên chiến với Đức ( thế chiến I) , rồi chiếm Sơn Đông cùng
các nhượng địa khác của Đức.
12.1. 1915 Nhật đưa 21 điều « yêu cầu « cho Bắc Kinh , muốn biến Trung
Hoa thành một nước bảo hộ của Nhật. Viên điều đình không được, khắp
nước nổi lên phong trào chống Nhật.
1915 – 23.3. 1916 Viên vận động để được bầu làm hoàng đế. Phe cộng hoà
và các tướng nổi lên chống đối. Viên phải bỏ ý đó non 100 ngày sau, và