SỬ TRUNG QUỐC - Trang 590

...tr 445 – 455 )
A. CỘNG HÒA TIỂU TƯ SẢN ( 1911 – 1927)
10. 10.1911 . Cách mạng Vũ Xương ( Hán Khẩu ) . Trong 50 ngày, cách
mạng lan tới 14 trong số 18 tỉnh, tuyên bố không tùy thuộc Mãn Thanh
nữa.
1.1.1912 Thành lập , Chính phủ cộng hòa ở Nam Kinh, Tôn Văn ở Mỹ về,
được bầu làm Tổng Thống.
Dùng Tây lịch.
Thân Vương Cung, phụ chính đ(i thần, cầu cứu Viên Thế Khải, Viên đời
được toàn quyền.
12.2.1912 Viên thuyết phục được : Phổ Nghi phải thoái vị. Viên nắm hết
quyền.
15. 2. 1912 Tôn Văn nhường chức Tổng Thống cho Viên .
8.4.1923 Quốc Hội họp ở Bắc Kinh, phản đối Viên, bị Viên giải tán. Viên
dẹp luôn Quốc Dân đảng. Tôn Văn lánh qua Nhật.
1914 Nhật tuyên chiến với Đức ( thế chiến I) , rồi chiếm Sơn Đông cùng
các nhượng địa khác của Đức.
12.1. 1915 Nhật đưa 21 điều « yêu cầu « cho Bắc Kinh , muốn biến Trung
Hoa thành một nước bảo hộ của Nhật. Viên điều đình không được, khắp
nước nổi lên phong trào chống Nhật.
1915 – 23.3. 1916 Viên vận động để được bầu làm hoàng đế. Phe cộng hoà
và các tướng nổi lên chống đối. Viên phải bỏ ý đó non 100 ngày sau, và
chết tháng 6 – 1916.
1916 - Thời quân phiệt làm loạn bắt đầu. Ở Bắc , còn một chính phủ hữu
danh vô thực tại Bắc Kinh. Ở Nam, Tôn Văn lập một chính phủ Cộng hòa
tại Nam Kinh. Sự thực các đốc quân chia nhau mỗi người chiếm một nơi,
làm chúa trong miền và đánh nhau lung tung.
1918 – 1919 Trung Hoa cho 175.000 thợ qua Pháp giúp đồng minh , và 400
sinh viên thợ, trong số đó có Chu Ân Lai và Chen Yi .
4.5. 1916 Ngũ tứ vận động
Phong trào vận động dân tộc đầu tiên do sinh viên Bắc Kinh phát động rồi
lan khắp nước để phản đối hội nghị Versailles cho Nhật hưởng những