Tiếng nổ làm chủ lễ choáng người. Ông và cả đám co người lại, trong đầu
trống rỗng, bị ném lui vào tự tính, vốn không hề có luật gì cả. Kẻ nào lưu
trú được trong trạng thái này, kẻ đó có thể thấy sự vật không bị biến chiếu
của đầu óc che đậy. Trạng thái này được gọi là Đại ngộ.
Vị đại sư nhìn sơ qua đã biết ngay trong đám ai là kẻ đã tỉnh giác và giác
ngộ, ai là người còn cần vài tiếng súng nữa. Vị chủ lễ vẫn quì, mắt nhắm
nghiền và mỉm cưòi như một vị Phật. Một vị tăng khác được đánh thức,
cười mãi không thôi. Một vị thứ ba khóc vì sung sướng. Nhiều vị khác xem
ra không thay đổi gì cả. Nhưng mắt một vị đại sư là mắt thánh nhân, Ngài
thấy hết. Ngài xoay người đi thẳng vào rừng, không nói một tiếng, trước
khi cả đám người làm Ngài phiền nhiễu bằng những lời cám ơn.
Tại sao Doe Khyentse lại sống như một dị nhân trong rừng trong núi?
Nhiều ngưòi trong đám đó tự hỏi như thế sau khi Ngài bắn phát súng bỏ đi.
Câu trả lời là câu hỏi ngược lại: Ai biết được điều đó. Đạo lộ của những
thánh nhân thì không thể thăm dò tới nơi.
61. Người vợ thích hợp
Một vị Lạt-ma thực hành thiền định và bỗng thấy xuất hiện một linh ảnh.
Ông cầu mong được chỉ giáo những gì phải làm trong giai đoạn sắp tới và
linh ảnh chỉ rõ ông phải làm gì.
Vị Lạt-ma gọi ba người thân nhất đến và nói: “Ta phải tìm cho ta một bà vợ
thích hợp, một người đàn bà mà ta cùng nàng đạt tri kiến toàn vẹn. Linh
ảnh vừa báo cho ta biết nàng đang ở trong một thung lũng gần đây và đang
đợi ta”.
Ba đệ tử này gật đầu nhưng hơi ngạc nhiên về thầy mình, vì ông áp dụng
phép Mật tông này xem ra quá trễ. Đó là phép tu Tantra, trong đó người đàn
ông tìm được chính mình nơi ngưòi đàn bà và ngược lại.
Vị Lạt-ma mô tả người đàn bà như sau: “Hãy đi từ thung lũng này qua
thung lũng khác và kiếm cho ra nàng, đó là nữ hoàng của Trí tuệ uyên
nguyên, hiện thân làm người. Nàng này nămg lực huy hoàng như năng lực
thiên nhiên, nhưng năng lực đó bị che kín. Hãy đem nàng đến cho ta, nàng
