331
Đức Phật hiểu rõ bản chất không chắc chắn của
sự việc. Ngài quan sát hiện tượng những trái cây trong
gió và nghĩ đến các đệ tử của Ngài. Ngài thấy họ cũng
có cùng một bản chất không chắc chắn! Có gì khác
đâu? Đây là bản chất của các Pháp hữu vi (có tính sinh
diệt). Cho nên, nếu bạn tu hành với sự tỉnh giác, bạn
không cần một người nào giảng dạy cho bạn nhiều đến
thế, để bạn có thể thấy và hiểu. Thí dụ, trong một tiền
kiếp, Đức Phật là Quốc Vương Janaka Kumāra. Ngài
không cần nghiên cứu quá nhiều. Tất cả những gì Ngài
làm là quan sát cây xoài.
Một hôm, Ngài cùng với một đoàn tùy tùng đến
viếng thăm một vườn cây. Từ trên lưng voi, nhà vua
nhìn thấy một cây xoài nặng trĩu với những trái xoài
chín thơm ngon. Không thể ngừng lại vào lúc đó nên
nhà vua quyết định sẽ trở lại sau để hái một ít ăn.
Nhưng ông không ngờ rằng đoàn tùy tùng đi theo sau
đã tham lam vơ vét tất cả những trái xoài chín, bằng
cách rung cây và bẽ gãy các nhánh cây, làm rơi rụng rất
nhiều lá. Chiều hôm đó, khi nhà vua trở lại vườn xoài,
thì thấy cây xoài đó không còn một trái nào nữa. Không
những thế, cành cây và lá xoài rơi rụng khắp nơi.
Trong lúc thất vọng và tức giận, nhà vua nhận
thấy một cây xoài khác gần đó, cành lá vẫn còn nguyên
vẹn. Ngài hiểu ngay: Cây xoài này không có trái. Nếu
cây không có trái, không ai quấy nhiễu nó, cho nên nó
không bị hư hại. Trên đường về, nhà vua trầm tư liên
tục về sự kiện này: “Làm vua thật là phiền toái, bực bội
và khó khăn. Một vị vua phải luôn lo lắng cho thần dân
của mình. Nếu có kẻ muốn tấn công, cướp đoạt và
chiếm cứ một phần vương quốc của mình thì phải làm
