482
8. Mười Hai Nhân Duyên
Mọi hiện tượng tâm lý và vật lý tạo nên đời sống
đều nằm trong một mối liên hệ với nhau. Chúng là
nguyên nhân của một yếu tố này và là kết quả của một
yếu tố khác, tạo thành vòng tròn Thập Nhị Nhân
Duyên, thể hiện sự luân hồi của các chúng sinh hữu
tình. Các nhân duyên (nhân chính và duyên phụ) này
gồm có 12 yếu tố như sau:
1) Vô minh (Avijjā): Sự không thấu hiểu Tứ Diệu Đế;
Vô minh sinh ra Hành.
2) Hành (Saṅkhāra): Hành động tạo nghiệp (Thiện, bất
thiện, trung tính) có chủ ý thông qua thân, khẩu, ý;
Hành sinh ra Thức.
3) Thức (Viññāṇa): Thức tái sinh vào cảnh giới mới;
Thức sinh ra Danh Sắc.
4) Danh Sắc (Nāma-rūpa): Thân và tâm; Danh Sắc sinh
ra Lục Căn.
5) Lục Căn (Saḷāyatana): Sáu giác quan đầy đủ (Mắt,
tai, mũi, lưỡi, thân và ý; Lục Căn sinh ra Xúc
6) Xúc (Phassa): Sự tiếp xúc của Sáu giác quan với Sáu
trần (Sắc, thanh, mùi, vị, xúc, pháp); Xúc sinh ra
Thọ
7) Thọ (Vedanā): Cảm giác trên thân và cảm xúc trong
tâm; Thọ sinh ra Tham Ái.
8) Tham Ái (Taṇhā): Tham muốn (muốn có - Tham và
muốn không - Sân); Tham Ái sinh ra Thủ
9) Thủ (Upādāna): Chấp thủ, ràng buộc; Thủ sinh Hữu
10) Hữu (Bhava): Nghiệp hữu hay trở thành; Hữu
tạo ra Sinh.
