Tài liệu tổng hợp kiến thức nuôi con bằng sữa mẹ của Chuyên gia Betibuti
Trang 111 /236
Cập nhật tới tháng 15/2/2015
nhận dinh dưỡng, phản xạ này giúp các cơ thực hiện động tác mút, vắt, nuốt được thực hành thuần
thục để các cơ đủ mạnh để bú mẹ sau này.
3- Sữa non của mẹ: từ giữa thai kỳ sữa non được tạo sẵn trong tuyến vú để chuẩn bị cho
trẻ bú khi mới sinh ra đời.
4- Năng lượng dự trữ: Ngoài việc cung cấp dinh dưỡng cho bé, cơ thể mẹ còn tạo năng
lượng dự trữ cho bé dưới 2 hình thức: glycogen ở gan và mô mỡ trắng trong cơ thể. Đặc biệt, trong
quý 3 của thai kỳ, thai nhi nhanh chóng được tích tụ mô mỡ, ở thời điểm chào đời, mô mỡ chiếm
khoảng 15% trọng lượng cơ thể (cao nhất so với tỉ lệ mô mỡ ở các sơ sinh các loài khác). Trong đó,
mô mỡ nâu có tác dụng giữ ấm cho một số vùng quan trong trong cơ thể bé chiếm 3% - 5%, còn
lại là mô mỡ trắng làm năng lượng dự trữ chiếm 12% - 10%.
B - Khi bé sơ sinh chào đời:
1- Sữa non của mẹ: trong 3 - 7 ngày đầu đời, sữa mẹ có sẵn trong vú mẹ cung cấp cho bé
lượng sữa từ 5ml - 10ml/ cữ và từ 10 - 14 cữ/ ngày. Phù hợp với dung tích dạ dày và hệ tiêu
hoá chưa hoàn chỉnh của bé, phù hợp với nhu cầu bảo vệ của bé trong môi mới.
2- Dung tích dạ dày: Dung tích trung bình của trẻ sơ sinh như sau:
+ Ngày 1: 5ml - 7ml, có nghĩa 1 cữ bú tương đương 1 - 1.5 muỗng cafe (thìa nhỏ)
+ Ngày 3: 25ml, tương đương 5 thìa nhỏ cho mỗi cữ bú
+ Ngày 7: 50ml
+ Ngày 10: 75ml
+ Từ 1 - 6 tháng: 100ml (dung tích dạ dày bé hầu như không thay đổi từ 1 - 6 tháng)
Số cữ bú có thể theo nhu cầu của bé, khoảng 14 cữ trong ngày đầu đến 10 cữ sau tuần đầu
và 8 cữ sau tháng đầu.
Một số bé không biết cảm giác đói no, mà có bao nhiêu cũng bú, vừa bú xong lại có biểu
hiện chưa no, do biểu hiện của "phản xạ bú mút và phản xạ tìm vú" (sucking reflex and rooting
reflex), khiến bố mẹ cho trẻ sơ sinh bú thêm >30ml sữa công thức/ cữ, cho đến khi căng cứng bụng
hoặc nôn trớ và dẫn đến tình trạng trào ngược thực quản khá phổ biến hiện nay! (Betibuti sẽ viết
riêng 1 bài viết về cấu tạo dạ dày sơ sinh để các mẹ tham khảo thêm.)
3- Kho dinh dưỡng và năng lượng dự trữ: Ngoài lượng glycogen và mô mỡ được dự trữ trong
cơ thể bé ở quý 3 thai kỳ. Vào thời khắc chào đời, các mao mạch và mạch máu giản nở đồng loạt,
tạo áp suất thấp trong hệ tuần hoàn sơ sinh, rút hết lượng máu lớn trong nhau thai và dây nhau
vào cơ thể bé. Do đó vào thời điểm này, tổng lượng glycogen dự trữ ở trẻ sơ sinh nhiều gấp 3 lần
lượng glycogen dự trữ ở người lớn, theo tỉ lệ trọng lượng cơ thể.
4- "Cơ chế Điều tiết Đối ứng (counter-regulation), sử dụng năng lượng dự trữ, đảm bảo dinh
dưỡng liên tục ngay sau khi chào đời:
Sau khi trẻ sơ sinh bị cắt rời khỏi dây nhau, nồng độ đường glucose trong máu trẻ sơ sinh
giảm nhanh (hạ đường huyết sơ sinh sinh lý - không phải hạ đường huyết bệnh lý). Hiện tượng này
(a) kích thích tuyến tuỵ tạo hocmon GLUCAGON và kích hoạt cơ chế "điều tiết đối ứng" và (b) kích
thích hocmon stress cortisol cần thiết ngắn hạn để kích hoạt một số tuyến thần kinh, hócmon và
