tuổi đời, về nghĩa là bạc bẽo vậy. Hạo dùng hình pháp bừa bãi, kẻ bị giết bị
đuổi có lẽ không thể kể hết. Cho nên bầy tôi người người đều sợ hãi, đều
ngày ngày trông mong đến sớm không đến tối. Lại còn mê hoặc, bói toán,
tìm kiếm điềm lành thì rất nhiều. Ngày xưa vua Thuấn, vua Vũ chăm chỉ
trồng trọt, là bậc thánh tài đức, có vị vẫn thề ước với bầy tôi, mong bầy tôi
sửa lỗi sai của mình, có vị vẫn nghe lời hay, thường nghe không mệt.
Huống chi Hạo ngang bướng, làm việc tàn bạo, người trung can ngăn thì
giết, kẻ ác giểm nịnh thì dùng, gây hại cho dân, dâm dật xa xỉ, thật là đáng
chém đầu phanh thây để tạ lỗi trăm họ. Nhưng được nhận chiếu không giết
chết, lại còn được ban cho ân sủng, đấy há chẳng phải là ân rất lớn, đức rất
dày sao
Tôn Thịnh nói: “Ngày xưa lập vua là để dẫn dắt dân chúng, cho nên
phải kính theo càn khôn
, bao bọc vạn vật; nếu kẻ nào phóng túng tàn
ngược, tàn hại vật sống thì trời diệt kẻ đó, cắt đứt bổng lộc, tước bỏ ngôi
cao ngoảnh mặt về phía nam, lại thêm hình phạt giết chết thảm khốc. Cho
nên Thang, Vũ vung rìu, không bị chê cười là không kính thuận; Hán Cao
Tổ vung kiếm mà không bị bàn tán là làm mất khí tiết
. Vì sao? Là vì kẻ
ác bạo trong bốn cõi là kẻ mà bị thần người gạt bỏ vậy. Huống chi tội của
Hạo như kẻ giặc cướp, tàn ngược hơn cả Tân, Quý
, dẫu treo đầu trên cờ
trắng cũng không đủ để tạ lỗi với người bị chết oan, phơi thây nơi tông
miếu cũng không đủ đền hết được tội ác, vậy mà vẫn được vinh hiển, thêm
được ban sủng, đấy mà là nêu cao ý trời, khen ngợi cái nghĩa thương dân
phạt kẻ có tội sao? Đấy là biết là tàn nghịch mà không phạt, biết là ác bạo
mà chẳng răn bảo vậy. Kinh Thi viết: ‘Bắt lấy kẻ siểm ninh ném vào cho hổ
sói’. Kẻ siểm nịnh còn bị thế, huống chi là kẻ tàn ngược? Vả lại cờ thần
phấp phới, quân đến hang ổ, sức cùng thế tận rồi mới xin hàng, tội không
đáng tha đã rõ, nghĩa ‘tam xu’
lại tắc, đạo quyền biến cũng quá
,
không thể dùng vậy”.
Lục Cơ viết bài Biện vong luận nói nguyên nhân nước Ngô mất, chương
đầu viết rằng: “Ngày xưa nhà Hán mất ngôi, gian thần nắm quyền, họa xảy
ra ở kinh đô, hại thấm ngấm ở triều đình, kỉ cương mục ruỗng, nhà vua hèn
