[ CHÚ THÍCH ]
Là võ tướng, công thần của Hán Cao Tổ.
Hạ Hầu mù.
Châu chấu phá hại mùa màng.
Đây không phải là hàm Đại tướng quân của triều đình, chỉ là Đại
tướng cầm một cánh quân do Tào Tháo phong cho.
Rợ Nhung quấy rối biên ải nước Tấn, Nguỵ Giáng làm tướng, ký hoà
ước với rợ Nhung, hai bên không xâm phạm bờ cõi của nhau, vua Tấn
thưởng cho Nguỵ Giáng một đội quân nhạc.
Trong nguyên tác chữ Hán, chỗ này, sau chữ ‘Thái tổ đóng quân’,
Trần Thọ có thêm mấy chữ ‘kích phá Lã Bố quân’, để trong dấu ngoặc tròn,
chẳng hiểu hàm ý ra sao, có phải chăng là những quân sĩ này là đám quân sĩ
tham gia khi đánh Lã Bố ngày trước? Xin không dịch vì thấy chẳng có
nghĩa gì.
Chỗ này, thực ý của Đôn là muốn làm quan nhà Nguỵ để bày tỏ lòng
trung với Tào Tháo mà thôi, xem ra Đôn thật sự là kẻ tầm thường.
Đôn từng giữ chức Phục Ba tướng quân.
Nguyên công tức là công thần đời đầu tiên, khai quốc công thần.
Không biết tích này là thế nào?
Thiên hạ đại loạn, mất mùa đói kém, Uyên đem vứt bỏ con mình, để
có đủ lương thực nuôi con côi của người em, nghĩa khí ít người bằng.
Trọng Ni tức thầy Khổng Tử. Khổng Tử được Nhan Hồi, khen Hồi
rằng mình chẳng bằng Nhan Hồi được, Tào Tháo khen như thế là tán tụng
cái tài của Uyên vậy.
Câu này nguyên văn là ‘Bị dạ thiêu vi lộc giác’. Cái chữ ‘lộc giác’
nghĩa đen là cái sừng hươu, có thể tạm hiểu là, ngày xưa, khi lập doanh
trại, người ta dùng cây gỗ vót nhọn cắm xuống đất để cản trở quân địch
tấn công.
