TÔ TẮC TRUYỆN
Tô Tắc tự Văn Sư, người quận Phù Phong huyện Vũ Công. Thời trẻ vì có
học vấn và phẩm hạnh nên có tiếng tăm, được đề cử Hiếu liêm và Mậu tài,
công phủ cho vời, đều không tới. Sau bắt đầu làm Thái thú Tửu Tuyền, rồi
chuyển đến An Định, Vũ Đô, ở đâu cũng có uy danh.
Ngụy thư chép: Tắc là người cương trực, ghét kẻ ác, thường muốn bắt
Ngụy lược chép: Tắc trước đó mang họ Trữ, năm Hưng Bình trung, Tam
Phụ có loạn, đói khát cô cùng, đi tránh nạn ở đất bắc. Làm khách trọ ở An
Định, nương nhờ kẻ nhà giàu là Sư Lượng. Lượng đãi ngộ Tắc không
xứng, Tắc bùi ngùi than rằng: “Cái thời thiên hạ yên định, sẽ chẳng còn lâu
nữa, tất ta về làm chức quận thú, sẽ nhún mình tiếp đãi bọn học trò.” Về
sau Tắc cùng với bọn Cát Mậu ở Phùng Dực trốn ở trong núi Thái Bạch
phía nam quận. Lúc Tắc ra làm Thái thú An Định, thì bọn Sư Lượng đều
muốn chạy trốn, Tắc nghe tin, sớm sai người đến phân tích rõ ràng, và dùng
lễ báo đáp lại Lượng.
Thái tổ chinh phạt Trương Lỗ, đi qua quận ấy, gặp Tắc rất hài lòng, sai
Tắc làm quân hướng đạo. Lỗ bị phá, Tắc phủ dụ yên định được các rợ Đê ở
Hạ Biện, thông đường đi Hà Tây, được chuyển sang làm Thái thú Kim
Thành. Bấy giờ sau cơn tang loạn, dân chúng lưu li tan tác đói khát cùng
cực, số hộ khẩu hao tổn, Tắc vỗ về rất cẩn trọng. Bên ngoài chiêu mộ phủ
dụ rợ Khương Hồ, thu được trâu và dê của họ, nuôi dưỡng kẻ bần cùng
người già lão, trong vòng tuần trăng, dân lưu tán đều quay về, thu được
mấy nghìn nhà. Tắc bèn ban rõ lệnh cấm, kẻ nào phạm phải lập tức giết
ngay, người theo lệnh tất có thưởng. Tắc tự mình dạy dân cấy trồng, năm ấy
mùa màng bội thu, bởi thế người theo về nương cậy ngày một đông. Lý
Việt ở Lũng tây làm phản, Tắc thống suất người Khương Hồ vây đánh Việt,
Việt lập tức xin quy phục. Thái tổ băng hà, người ở Tây Bình là Khúc Diễn
làm phản, xưng là Hộ Khương hiệu úy. Tắc thống suất quân binh thảo phạt,
