Chia năm sẻ bảy mấy đường nhạn bay.
Thế cùng lợi khiến người tranh đoạt,
Sau tự thành tàn hại lẫn nhau.
Bắc phương khắc tỉ chưa lâu
Hoài Nam xưng đế tranh nhau ngôi vàng.
Lâu khải giáp cũng sinh chấy rận.
Chiến loạn nhiều trăm họ thương vong.
Xương khô phơi trắng khắp đồng,
Nghe trong nghìn dặm quạnh không tiếng gà.
Trăm người sống sót một ba,
Chừng đâu nhắc đến khiến ta đau lòng.
Chú thích:
[1]. Quan Đông: Tính từ cửa Hàm Cốc hắt về phía đông.
[2]. Quần hung: Chỉ Đổng Trác và vây cánh chèn ép Hiến Đế, chiếm đoạt triều chính nhà
Đông Hán bấy giờ.
[3]. Hội minh tân: Nhắc đến điển tích Mạnh Tân/Bến Mạnh (phía Nam huyện Mạnh tỉnh Hà
Nam, Trung Quốc ngày nay). Tương truyền là nơi khi xưa phạt Trụ, Chu Vũ Vương từng hội
họp tám trăm chư hầu ở đây. Ở đây mượn tích này ý muốn nói là hy vọng binh tướng các lộ ở
Quan Đông cũng đồng tâm hiệp lực giống Chu Vũ Vương họp chư hầu phạt Trụ khi xưa vậy.
[4]. Hàm Dương: Kinh đô nhà Tần, ở đây ám chỉ là Trường An, kinh đô nhà Hán sau khi
Hiến Đế bị Đổng Trác ép rời đô từ Lạc Dương về đây.
[5]. Hoài Nam đệ xưng hiệu: Chỉ người em khác mẹ của Viên Thiệu là Viên Thuật năm Kiến
An thứ hai (năm 197) tự tiếm xưng làm hoàng đế ở Thọ Xuân, Hoài Nam (nay là huyện Thọ
tỉnh An Huy, Trung Quốc).
[6]. Khắc tỉ ư bắc phương: Chi Viên Thiệu năm Sơ Bình thứ hai (năm 191) mưu phế Hiến Đế,
muốn lập U châu mục Lưu Ngu lên làm hoàng đế nhà Hán, đã cho khắc hết cả ấn tì các loại.
(Xuân Như dịch và chú thích)
