theo lối cổ giống như cửa lăng tẩm đền đài ngoài Huế. Từ cửa ngõ đi vào
đình, chừng 100 thước.
Nhận xét toàn diện, ngôi đình có vẻ uy nghi lộng lẫy. Ngay mặt tiền
đình, hai bên có lầu chuông và lầu trống. Giữa nóc đình, kiến trúc quá quy
mô độc đáo, vượt cao hơn lầu chuông trên 2 mét.
Nền đình cao ráo. Tường xây vòi vọi, trang trí rỡ ràng. Một ngày nắng
hanh vàng, chúng tôi thân đến viếng cảnh đình Hiệp Ninh. Trước sự niềm
nở của ông từ ở đây, chúng tôi cảm động. Theo gót hướng dẫn của người
trông nom ngôi đình, chúng tôi lần lượt quan chiêm khắp nơi. Kìa là những
tấm hoành, biển, liễn đối thật sắc sảo nét bút tung hoành hực hỡ vàng son tô
điểm, chạm trổ tinh vi tuyệt tác.
Kia là dàn bao lan và tất cả đồ vật trang trí nơi đình toàn là đồ đắt giá.
Ước tính theo giá biểu tiền tệ hiện thời phải hàng 4, 5 triệu bạc chưa ắt xây
dựng nổi. Có thể nói ít có ngôi đình nào được như đình Hiệp Ninh. Chúng
tôi có cảm tưởng Hương chức làng Hiệp Ninh có tinh thần tồn cổ, mới tạo
nên những khung cảnh công phu đến thế.
Dời bước thẳng ra phía sau, ngắm nhìn toà nhà Võ ca rộng lớn, ai
chẳng tấm tắc khen thầm sự sắp đặt rất có quy củ, lớn lao. Đó là nhà để tiếp
khách, mỗi khi đáo lệ kỳ yên hương chức trong làng và dân chúng đến đây
tham dự, và cũng là chỗ tiếp tân.
Lễ kỳ yên được tổ chức hằng năm vào ngày 16 tháng 3 âm lịch. Ấy là
tiểu lệ. Còn mỗi 3 năm thì hát bộ cúng thần, là đại lệ. Đình thờ vị thành
hoàng bổn cảnh.
Đã quan sát và hiểu qua tục lệ ngày cúng của ngôi đình cổ kính này,
chúng tôi kiếu từ ra về, nhìn bên hông đình, phía tay mặt, có một ký túc xá.
Phía hông trái là một dãy trường tiểu học cộng đồng.
Chúng tôi đã sưu tầm được một bức ảnh đình Hiệp Ninh cách nay 60
năm do nhà nhiếp ảnh Nordal chụp, bức ảnh này đã nói lên tinh thần tồn cổ
của tác giả lúc nào cũng hoài bão đến cảnh cũ người xưa.
