trên đồi cây ngọn cỏ lờ mờ, đó là đồn binh địa phương quân trấn đóng canh
phòng vùng biên giới, vị trí được đặt trên ngọn núi này.
Vùng Long hoa : đất đạo
Chúng tôi lại men chân, đến vùng Long Hoa đất đạo, bằng con ngựa
sắt (Mobylette xanh) để xem qua cách sinh hoạt về đêm ở đây ra sao ?
Từ Tây Ninh chúng tôi đi theo con đường liên tỉnh 13 vô tới tòa thánh
4 cây số, con đường tráng nhựa, bằng phẳng, từ Tây Ninh đi vô ; hai bên
nhà cửa san sát đông ken. Hàng quán cũng rải rác góp mặt. Có những bàn
bi da đầy khách vui chơi. Các quán đèn đuốc cũng giống như châu thành
chỗ tối chỗ sáng.
Con đường này, xe cộ chạy ra vô cũng khá đông. Tới Trảng Dài, thấy
có những lò xay bột mì nằm dọc theo bên trong con lộ. Tới tòa thánh, lúc
nào cũng có người qua lại, lớp đi bộ, lớp đi xe, quang cảnh tấp nập.
Vô tới cửa Hòa Viện, chúng tôi trở lại đi vòng theo vách thành ngoại ô
xuống chợ Long Hoa. Chợ này cất bốn cánh theo kiểu chợ Nam Vang,
chung quang phố xá khang trang, bán buôn rộn rịp, không kém châu thành
Tây Ninh. Ngay trước phố chợ, những chiếc xe đò kiểu tân thời, túc trực để
mỗi sáng đưa rước khách đi Sài Gòn.
Tuy xa châu thành, nhưng quang cảnh Long Hoa về đêm có vẻ huyên
náo hơn. Nhà cửa ở ngoại ô tòa thánh đông đảo. Đất rộng mênh mông chia
nhiều lô. Đường sá xẻ ngang xẻ dọc giống như khu bàn cờ Sài Gòn.
Trong những khu đất cho tới ngoài mặt chợ, vườn tược sum sê, cây
trái sai oằn. Ban đêm rất yên tịnh. Nhà này qua lại nhà kia rất dễ dàng
không bị hạn chế, đi giờ nào cũng được. Ở vùng này, ít khi xảy ra những
chuyện cướp giựt lôi thôi.
Từ lâu nghe đồn xứ Tây Ninh nghèo khổ, thường bị chiến tranh đe dọa
: nhưng hôm nay quan sát tận mặt, từ trong châu thành cho đến ngoại ô
cách 4 cây sô vùng Long Hoa đất đạo, chúng tôi như người vừa tỉnh mộng.
Quả thật nơi đây đời sống đồng bào rất sung túc. Quán xá đông khách. Tiền
