chàng không thể yên thân được nữa, bất đắc dĩ phải bỏ làng lên tỉnh thành
nương náu ngõ hầu tránh sự hiểm nghèo.
Nếu kẻ thù của Khẳng là người, thì chàng đã không sợ lắm, sức chàng
khoẻ mạnh và chàng lại thông minh, tự lượng có thể đối chọi với đồng loại
được. Tiếc thay kẻ thù của chàng không phải là người, nó là một con vật,
một con vật đã thành tinh, mà dân huyện Thạch Thành kinh sợ như một vị
thiên thần tái thế. Không nhà nào không đặt hương án thờ con hổ đó: người
Mường nào cũng tin rằng hễ thờ nó, nó sẽ không làm hại đến và sẽ phù hộ
cho làm ăn, cày cấy, được phát đạt dễ dàng. Mỗi năm bốn kỳ, họ mua trâu,
dê, bò, lợn đem vào rừng cúng tế, rồi trói những con vật sống, bỏ nơi sườn
núi vắng cho con hổ kia đến tha về tổ ăn dần. Tín ngưỡng của dân Mường,
tuy vô lý, nhưng dựa vào kinh nghiệm: họ xét rằng, năm nào, vì sao nhãng,
dân làng không cúng vái hoặc mua lễ vật biếu Thần hổ, năm ấy tự nhiên
mất mùa và hay có thiên tai. Bởi lẽ đó họ thờ phụng con hổ sống kia như
thờ một vị Thành hoàng, tuyệt nhiên không ai dám cả gan ngạo mạn hay
láo xược với nó.
Họ tin rằng những con cọp thường là những vật "thiên lý nhĩ", nghe
được ngàn dặm, ai nói gì động tới chúng nó, chúng nó đều biết cả. Nhưng
trời lại phú cho cái tật hay quên, hễ đụng tai vào một cành cây, vào một
chùm lá, là quên bẵng hết, không nhớ gì nữa. Duy có Thần hổ thì không
thế.
Thần hổ hiểu hết, nghe hết, biết hết.
Ai nói gì động đến nó, nó báo thù ngay. Láo xược vừa vừa, thì nó bắt
một con lợn hay một con bò cho biết tay; chửi rủa hay khinh nhờn nó quá,
nó sẽ rình chờ, rồi cắn chết. Nó là một con hổ xám, da không vàng như da
các con hổ khác. Nó lại to hơn các vật đồng loại, mình nó thì vằn trắng và
đen. Trên trán có lượt bờm lông trắng xoá; hai mắt sáng quắc như điện,
vuốt dài và rất nhọn, tiếng kêu lại lanh lảnh như chuông, không trầm trầm
và vẩn đục như các hổ vàng. Đồn rằng tai nó thường hay vểnh lên lắng
